Tabernakel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In bouwkundige context kan een tabernakel verwijzen naar een sierhuisje, vaak met zuilen en een puntig dak, waarin beelden geplaatst worden, bijvoorbeeld op gotische schoorpijlers. Daarnaast is het een schrijn voor gewijde hosties, of een door pijlers gedragen bovenbouw van een altaar (ciborie).
Omschrijving
De term 'tabernakel' kent meerdere betekenissen in de bouwkunde, met name in de context van religieuze architectuur. Oorspronkelijk duidde het woord 'tabernakel' (uit het Latijn: *tabernaculum*) een tentje of hutje aan. In de architectuurgeschiedenis, met name in de gotische en renaissanceperioden, werd de term gebruikt voor een decoratief element. Dit sierhuisje, vaak voorzien van zuilen en een spits dakje, bood plaats aan beelden en was soms te vinden op schoorpijlers. Binnen de katholieke kerk verwijst een tabernakel naar een afsluitbare, vaak rijk gedecoreerde bewaarplaats voor geconsacreerde hosties, geplaatst op het altaar. Ook kan het een ciborie aanduiden, de overkapping boven een altaar die door pijlers wordt gedragen. De bijbelse tabernakel, een verplaatsbaar heiligdom of 'tent der samenkomst' gebruikt door de Israëlieten, dient als belangrijk referentiepunt voor de symboliek van latere kerkelijke gebouwen, waarbij de 'tent' Gods verblijf onder de mensen symboliseert.
Vergelijkbare termen
Sacramentshuisje
Gebruikte bronnen: