Stopcontact
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een stopcontact, ook wel wandcontactdoos of contactdoos genoemd, is een aansluitpunt in een elektrisch circuit waar elektrische apparaten via een stekker op aangesloten kunnen worden om ze van stroom te voorzien.
Omschrijving
Stopcontacten zijn essentiële onderdelen van de elektrische installatie in gebouwen en maken het mogelijk om diverse elektrische apparaten te gebruiken. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, waaronder enkelvoudige en meervoudige varianten. Daarnaast is er onderscheid tussen stopcontacten met en zonder randaarde. Geaarde stopcontacten zijn in veel situaties verplicht en bieden extra veiligheid door een verbinding te maken met de aarding van de elektrische installatie, wat bescherming biedt tegen elektrocutie en schade aan apparatuur bij overspanning. Stopcontacten worden meestal verzonken in de muur gemonteerd (inbouw), maar kunnen ook op de muur worden geplaatst (opbouw) als inbouw niet mogelijk of wenselijk is. Bij de installatie van stopcontacten is het belangrijk om rekening te houden met geldende regelgeving, zoals de NEN 1010 norm voor laagspanning in Nederland en het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) in België, die eisen stellen aan onder andere veiligheid, aarding en installatiemethoden. Hoewel er geen landelijke eisen zijn voor het *aantal* stopcontacten in een ruimte, is strategische plaatsing belangrijk voor functionaliteit.
Soorten en uitvoeringen
Stopcontacten zijn er in diverse soorten en uitvoeringen. De meest voorkomende zijn enkelvoudige en tweevoudige stopcontacten, maar er zijn ook meervoudige varianten beschikbaar. Een belangrijk onderscheid is de aanwezigheid van randaarde. Geaarde stopcontacten zijn te herkennen aan de extra contactpunten en zijn verplicht in ruimtes waar verhoogd risico op vocht of contact met geaarde delen bestaat, zoals badkamers en keukens, en bij aansluiting van apparaten met een metalen behuizing. Voor buiten zijn er spatwaterdichte stopcontacten met een hogere IP-classificatie beschikbaar. Qua montage kan gekozen worden voor inbouw, waarbij het stopcontact verzonken in de muur wordt geplaatst in een inbouwdoos, of opbouw, waarbij het stopcontact direct op de muur wordt gemonteerd.
Regelgeving en veiligheid
Bij het installeren van elektrische installaties, inclusief stopcontacten, gelden diverse veiligheidsregels en normen. In Nederland is de NEN 1010 van toepassing voor laagspanningsinstallaties, terwijl in België het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) leidend is. Deze regelgevingen schrijven onder andere voor dat stopcontacten met randaarde verplicht zijn in specifieke situaties en dat de aarding correct moet worden aangesloten. Het correct plaatsen en aansluiten van de bedrading is cruciaal om kortsluiting, brandgevaar en elektrocutie te voorkomen. Bij nieuwbouw in België is het gebruik van een aardingslus standaard, terwijl bij renovaties vaak met aardingspinnen wordt gewerkt. Het is altijd raadzaam om bij twijfel een gekwalificeerd elektricien in te schakelen.
Vergelijkbare termen
Contactdoos
Gebruikte bronnen: