Stoombuigen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Stoombuigen is een techniek waarbij massief hout onder invloed van hete stoom plastisch wordt gemaakt om het in een gebogen vorm te kunnen buigen.
Omschrijving
Bij stoombuigen wordt hout, met een vochtgehalte van circa 14% tot 18%, in een afgesloten stoomkist geplaatst. Onder invloed van stoom bij een temperatuur van rond de 100°C wordt het lignine in de celwanden van het hout zacht, waardoor het hout buigzaam wordt. Na het stomen wordt het hout snel uit de kist gehaald en om een mal gebogen. Om te voorkomen dat de vezels breken, kan een stalen compressieband worden gebruikt. Na het buigen moet het hout in de gebogen vorm drogen, bijvoorbeeld op een droogmal, zodat het zijn nieuwe vorm behoudt. Het gedroogde hout behoudt de nieuwe vorm doordat de cellen vervormd zijn en het 'geheugen' van de plank een reset krijgt.
Toepassing en geschikte houtsoorten
Stoombuigen wordt vaak toegepast voor het maken van gebogen houten onderdelen in meubels, zoals stoelleuningen en poten. Het is geschikt voor het buigen van massief hout en levert werkstukken op waarbij de natuurlijke tekening en structuur van het hout de vorm volgt. Niet alle houtsoorten zijn even geschikt voor stoombuigen. Houtsoorten die goed buigbaar zijn, zijn onder andere beuken, eiken en essen. Amerikaans beuken staat bekend als zeer geschikt voor stoombuigen. Massief hout met een zorgvuldig georiënteerde nerfrichting, zoals zuiver kwartiers gezaagd hout, kan zonder problemen worden gebogen.
Vergelijking met andere buigtechnieken
Naast stoombuigen zijn er andere methoden om hout te buigen, zoals lamineren en kerfsneden. Bij lamineren worden dunne lagen hout op elkaar gelijmd en in de gewenste vorm gebogen. Dit levert sterke, gebogen structuren op, maar de nerf wordt onderbroken en er is meer zaagafval. Kerfsneden omvat het maken van inkepingen in het hout om het buigzaam te maken, vaak gebruikt voor dikker hout.
Gebruikte bronnen: