Steenzetting
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een steenzetting is een bekleding van een talud met steenachtig materiaal, met name toegepast in de waterbouw om erosie door stroming en golven tegen te gaan.
Omschrijving
Steenzetting wordt veel toegepast bij waterkeringen, zoals dijken en oevers, ter bescherming tegen erosie. Een steenzetting bestaat gewoonlijk uit meerdere lagen, waaronder een toplaag van gezette stenen, een granulaire laag (vaak een uitvullaag of onderdeel van een filter) en soms een geotextiel of onderlaag van klei. De stenen in de toplaag kunnen strak tegen elkaar liggen, zoals bij vierkante betonblokken, of er kunnen openingen zijn die worden ingewassen met granulair materiaal. De stabiliteit van een steenzetting is essentieel en wordt beïnvloed door factoren zoals golfaanval, stroming en materiaaltransport vanuit onderliggende lagen. Er bestaan diverse faalmechanismen, waaronder het loslaten van stenen uit de toplaag of afschuiving. Bij het aanleggen van een steenzetting in de getijzone wordt vaak een granulaire laag toegepast. De teenconstructie aan de onderzijde van een dijktalud met steenzetting is belangrijk voor de stabiliteit en voorkomt ondermijning.
Toepassingen en Materialen
Steenzetting wordt veelvuldig gebruikt bij waterkeringen, zoals dijken en oevers. Materialen die gebruikt worden voor de toplaag variëren, van natuursteen zoals breuksteen tot speciaal ontworpen betonnen elementen zoals Basalton of Quattroblock. Deze elementen kunnen verschillende vormen hebben, zoals zeshoekige of negenhoekige zuilen, die het uiterlijk van basalt nabootsten. Soms worden steenzettingen ingegoten met beton of asfalt. De keuze van het materiaal en de opbouw van de steenzetting zijn afhankelijk van de specifieke toepassing en de te verwachten belastingen, zoals golfaanval en stroming.
Stabiliteit en Beoordeling
De stabiliteit van een steenzetting is cruciaal, zeker bij waterkeringen. Factoren die de stabiliteit beïnvloeden zijn onder andere de interactie tussen de zetstenen, de aanwezigheid van inwasmateriaal in de voegen en de ondersteuning door de teenconstructie. Voor het beoordelen van de stabiliteit van steenzettingen en het ontwerpen van nieuwe steenzettingen worden gespecialiseerde rekenmodellen en tools gebruikt, zoals Steentoets, dat rekening houdt met diverse geometrieën van dijken en ondergronden. Recent onderzoek richt zich op het verbeteren van deze modellen om beter aan te sluiten bij nieuwe rekenmethoden voor de faalkans van dijken. Ook de invloed van een oude steenzetting onder een nieuwe laag kan de stabiliteit significant beïnvloeden.
Vergelijkbare termen
Metselwerk
Gebruikte bronnen: