Stapelbouw
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Stapelbouw is een bouwmethode waarbij stenen of bouwblokken op elkaar worden geplaatst, vaak verbonden met mortel of lijm, om een constructie te vormen.
Omschrijving
Bij stapelbouw worden elementen zoals bakstenen of bouwblokken laag voor laag op elkaar geplaatst. Deze bouwmethode wordt traditioneel veel toegepast in Nederland. De stabiliteit van de constructie is grotendeels afhankelijk van de zwaartekracht en het hechtmiddel (mortel of lijm) tussen de elementen. Naast traditioneel metselwerk met bakstenen, worden ook grotere blokken, zoals van kalkzandsteen, gebruikt voor onder andere binnenmuren, wat de bouwsnelheid kan verhogen. Stapelbouw wordt ingezet voor zowel dragende als niet-dragende muren, scheidingswanden en funderingen. Boven openingen zoals ramen en deuren zijn voorzieningen zoals lateien of muurdragers nodig om de belasting van het bovenliggende metselwerk op te vangen. In vergelijking met skeletbouw, waar krachten geconcentreerd worden afgevoerd, kenmerkt stapelbouw zich door een gelijkmatige krachtenafdracht.
Materialen en Toepassingen
Voor stapelbouw worden diverse materialen gebruikt. Traditioneel zijn dit bakstenen, maar ook bouwblokken van beton, cellenbeton, kalkzandsteen, argex-korrels, hout of glas worden toegepast. Betonblokken, verkrijgbaar in volle en holle varianten, zijn door hun draagkracht geschikt voor funderingen en kelders. Lichtgewicht blokken, zoals van cellenbeton of met lichte toeslagstoffen zoals bims of argex, worden veel gebruikt voor niet-dragende scheidingswanden vanwege hun isolerende eigenschappen en eenvoudige verwerking. Keramische snelbouwblokken met tand-en-groefverbindingen kunnen verlijmd worden, wat de verwerking versnelt. Gipsblokken zijn specifiek bedoeld voor niet-dragende binnenwanden en worden met gipslijm verlijmd, vaak in halfsteensverband. Er zijn ook innovatieve systemen met 'Lego'-achtige blokken, bijvoorbeeld gemaakt van Neopor, die zonder traditionele mortel in elkaar passen en nadien worden opgevuld met beton voor geïsoleerde wanden.
Verbindingstechnieken
Bij stapelbouw worden de stenen of blokken meestal verbonden door middel van metselmortel of lijm. Metselen wordt vaak toegepast voor buitenmuren en als een zichtbare voeg gewenst is. Lijmen is populair voor binnenmuren, met name bij grotere, maatvaste blokken zoals kalkzandsteen en cellenbeton, en resulteert in een dunnere voeg. Sommige snelbouwblokken zijn zowel te metselen als te verlijmen, terwijl andere specifiek voor één methode zijn ontworpen. Het correct aanbrengen van mortel of lijm is essentieel voor de stabiliteit en stevigheid van de gestapelde constructie.
Vergelijkbare termen
Droge stapeling
Gebruikte bronnen: