Stampflehm
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Stampflehm, ook bekend als rammed earth of pisé, is een eeuwenoude bouwtechniek waarbij een mengsel van leem, zand, grind en soms andere toeslagen in lagen wordt aangebracht en aangestampt in een bekisting om massieve, dragende en niet-dragende wanden of vloeren te vormen.
Omschrijving
Stampflehm is een traditionele bouwmethode die resulteert in monolithische bouwdelen met een karakteristieke gelaagdheid die vergelijkbaar is met geologische aardlagen. Het materiaal bestaat voornamelijk uit leem met toevoeging van minerale toeslagen zoals zand, grind en kiezels, en soms organische materialen zoals stro. Het mengsel wordt erdfeucht (vochtig als aarde) en homogeen gemaakt en vervolgens in lagen van circa 10 tot 17 cm dikte in een bekisting geschept en handmatig of machinaal verdicht. Na het verwijderen van de bekisting droogt de stampflehm aan de lucht uit. Stampflehmwanden hebben door hun massa goede thermische eigenschappen, zoals warmteopslag en vochtregulering, wat bijdraagt aan een aangenaam binnenklimaat. Ze kunnen ook goede geluidsisolatie bieden. Het materiaal is in droge toestand vorstbestendig, maar vereist bescherming tegen watererosie, bijvoorbeeld door een waterdichte sokkel en een overstek. Hoewel het proces arbeidsintensief kan zijn, wordt de techniek nog steeds toegepast, ook in moderne bouwprojecten, en kan prefabricage de bouwtijd verkorten.
Samenstelling en eigenschappen
Stampflehm bestaat typisch uit 50-75% grind en zand en 20-35% slib en klei. Het is een erdfeucht (aardvochtig) opbereid bouwmateriaal dat na verdichting en droging dichtheden kan bereiken tussen 1700 en 2200 kg/m³. Dit maakt het een van de 'zwaarste' leemproducten. Stampflehm is niet brandbaar (bouwstofklasse A1) en heeft een hoge waterdampabsorptie, wat bijdraagt aan een goed binnenklimaat. Door de massa heeft het een hoog warmteopslagvermogen en een goede geluidsisolatie. Het materiaal kan echter geen treksterkte opnemen en is onbeschermd gevoelig voor erosie door water.
Toepassing en verwerking
Stampflehm wordt toegepast voor zowel dragende als niet-dragende wanden en voor vloeren. De verwerking gebeurt lagen van ongeveer 10 tot 17 cm dikte die in een bekisting worden gestampt. Dit kan handmatig of met pneumatische stampers. Na 12 tot 24 uur kan de bekisting doorgaans worden verwijderd en droogt het materiaal verder aan de lucht. Voor buitentoepassingen is bescherming tegen weersinvloeden, zoals een waterdichte sokkel en voldoende overstek, noodzakelijk. Prefabricage van stampflehmelementen is mogelijk om tijd te besparen.
Vergelijkbare termen
Leemstuc
Gebruikte bronnen: