Smoren
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Bij de fabricage van baksteen en dakpannen is smoren het proces waarbij de reeds gebakken producten in een zuurstofarme ovenomgeving verblijven, wat resulteert in een blauwe of blauwgrijze kleur door de chemische reactie van ijzeroxiden in de klei.
Omschrijving
Smoren is een specifieke techniek die wordt toegepast in het productieproces van keramische bouwmaterialen zoals bakstenen en dakpannen. Nadat de klei is gevormd, gedroogd en gebakken, worden de producten in een speciale oven geplaatst. In deze oven wordt de zuurstoftoevoer beperkt, vaak door de ovenpoort en schoorsteen af te sluiten en soms door het gebruik van smeulend hout of damp van steenkool. Door deze zuurstofarme (reducerende) atmosfeer veranderen de ijzeroxiden (Fe2O3) in de klei van samenstelling naar blauwgrijs kleurend FeO (of zwart Fe3O4 bij dakpannen). Dit proces geeft de stenen of pannen een kenmerkende blauwe, blauwgrijze of dofzwarte kleur en kan zorgen voor kleurnuances afhankelijk van de stapeling en toevoegingen.
Toepassing en resultaat
De smooktechniek wordt met name toegepast om bakstenen en dakpannen een esthetisch gewenste blauwe, blauwgrijze of zwartblauwe kleur te geven. Historisch gebeurde dit vaak in periodieke vlamovens. Tegenwoordig wordt dit proces industrieel toegepast om massief grijze, grijs-groene of blauwe stenen te produceren.
Verschil met roet en teer
Naast de chemische reductie van ijzeroxiden door de zuurstofarme omgeving, kunnen ook roet- en teerdelen uit de rook bijdragen aan het donkerder maken van het baksel. Teer kan aan de oppervlakte van de gloeiende stenen ontleden en een potloodachtige laag vormen. Het smoren door reductie en smoren door roetrook hebben echter een verschillend effect op de uiteindelijke steenkleur en -eigenschappen.
Vergelijkbare termen
Beschermen
Gebruikte bronnen: