Smeltpatroon
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een smeltpatroon, ook bekend als smeltveiligheid of smeltzekering, is een component in elektrische installaties die de stroomkring onderbreekt bij een te hoge elektrische stroom, veroorzaakt door overbelasting of kortsluiting.
Omschrijving
Smeltpatronen bevatten een smeltdraad of smeltstrip die bij een te hoge temperatuur doorsmelt. Deze temperatuurstijging is het gevolg van een te hoge stroom. Om te voorkomen dat de zekering bij kortstondige inschakelpieken direct doorslaat, kunnen kleine druppels metaal op de smeltdraad of -strip het doorsmelten vertragen. Een melder, vaak een gekleurd stukje metaal of een veertje, geeft aan wanneer de smeltpatroon defect is, hoewel dit systeem niet 100% betrouwbaar is. De patroon is gevuld met fijn zand dat de vlamboog dooft die ontstaat bij het doorsmelten van de smeltdraad. De doorsmeltduur varieert van milliseconden bij kortsluiting tot langer dan een half uur bij overbelasting. Na doorsmelten door overbelasting kan een smeltpatroon erg heet zijn (tot boven 200°C).
Toepassing en soorten
Smeltveiligheden, waaronder smeltpatronen, beschermen de bedrading van elektrische installaties. Ze beveiligen zowel tegen overbelasting als kortsluiting en worden toegepast in verdeelinrichtingen. Er zijn verschillende maten en typen smeltpatronen beschikbaar, ingedeeld volgens normen zoals IEC 60269 voor laagspanning. De kopdikte van schroefpatronen is afhankelijk van de stroomsterkte, en passchroeven in de houder zorgen ervoor dat alleen smeltpatronen met de juiste waarde geplaatst kunnen worden. Mespatronen zijn er in diverse maten, en het is niet altijd mogelijk om een grotere maat te plaatsen in een houder voor een kleinere maat. Smeltpatronen zijn verkrijgbaar in verschillende nominale stroomsterktes, van lage waarden voor huishoudelijke toepassingen (Type DIN II) tot hogere waarden voor installaties met grotere stroom (Type DIN III).
Kleurcodering en indicatie
Bij schroefpatronen komen de kleur van de melder op de smeltpatroon en de kleur van de passchroef in de patroonhouder overeen om de juiste stroomwaarde aan te geven. Veelvoorkomende kleuren zijn onder andere roze (2A), groen (6A), rood (10A), grijs (16A), blauw (20A), geel (25A), zwart (35A) en wit (50A). De melder, een gekleurd stukje metaal of een veertje, springt naar buiten of klapt omhoog wanneer de smeltpatroon doorsmelt, als visuele indicatie dat deze defect is. Bij mespatronen kan de melder aan de bovenkant of aan de voorzijde zitten, afhankelijk van de houder.
Vergelijkbare termen
Verloren wastechniek
Gebruikte bronnen: