Sluizen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een sluis is een waterbouwkundig kunstwerk in een waterkering dat dient om water te keren en om water of schepen te laten passeren tussen waterwegen met een verschillend waterpeil.
Omschrijving
Sluizen, ook wel verlaat of sas genoemd, maken het mogelijk om schepen veilig en efficiënt te verplaatsen tussen wateren met ongelijke waterstanden. Dit gebeurt door het aanpassen van het waterniveau in een afgesloten gedeelte, de sluiskolk, gelegen tussen deuren aan weerszijden. Wanneer een schip de sluis in of uit wil varen, wordt één set deuren geopend. Zodra het schip in de kolk is, sluiten deze deuren en wordt het waterpeil in de kolk gelijk gemaakt aan het peil van de waterweg waar het schip naartoe gaat. Vervolgens opent de andere set deuren en kan het schip verder varen. Sluizen zijn essentieel voor zowel de scheepvaart als het beheer van waterpeilen in rivieren en kanalen.
Soorten sluizen
Sluizen kunnen worden ingedeeld naar hun functie. De belangrijkste typen zijn schutsluizen voor de scheepvaart, en stroomsluizen (zoals uitwaterings-, ontlast-, spui-, inlaat- en irrigatiesluizen) voor de waterhuishouding. Daarnaast zijn er keersluizen, die dienen als stormvloedkering of om een bepaald waterpeil te handhaven, en militaire sluizen zoals inundatiesluizen. Veel sluizen hebben overigens een gecombineerde functie.
Onderdelen
Een schutsluis bestaat in de basis uit een sluiskolk, gelegen tussen twee sluishoofden. Elk sluishoofd is voorzien van een of meerdere sluisdeuren. Andere belangrijke onderdelen zijn onder meer rinketten (voor het inlaten of uitlaten van water), drempels en deursponningen. Bij grotere sluizen kunnen er ook middenhoofden zijn om de kolk op te delen.
Gebruikte bronnen: