Slak
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Slak is een gesmolten bijproduct dat vrijkomt tijdens metallurgische processen, zoals de productie van ijzer en staal in hoogovens, en dat na stolling als bouwstof wordt gebruikt.
Omschrijving
Slak ontstaat bij het verhitten van ijzererts, schroot en smeltmiddelen met cokes in een hoogoven, waarbij het lichter is dan het gesmolten ijzer en erbovenop blijft drijven. Nadat de slak is afgetapt en gescheiden van het ijzer, wordt deze afgekoeld. Snelle afkoeling met water leidt tot gegranuleerde hoogovenslak, ook wel slakkenzand genoemd, met een zandachtige structuur. Langzame afkoeling in bedden gevolgd door breken en zeven produceert gebroken slak. De chemische samenstelling van slak is afhankelijk van het specifieke productieproces en bestaat voornamelijk uit oxiden zoals siliciumoxide, calciumoxide, magnesiumoxide en aluminiumoxide. Er worden verschillende soorten slak onderscheiden, waaronder hoogovenslak (bij ijzerproductie) en staalslak (bij staalproductie, zoals LD-slak), die elk specifieke eigenschappen en toepassingen hebben.
Toepassingen in de bouw
In de bouw- en GWW-sector (grond-, weg- en waterbouw) worden verschillende soorten slak toegepast. Gegranuleerde hoogovenslak wordt veel gebruikt als bestanddeel in hoogovencement en als toeslagmateriaal of bindmiddel in beton en mortel, waarbij het kan bijdragen aan de duurzaamheid en specifieke eigenschappen van het beton. Staalslak wordt ingezet als funderingsmateriaal voor wegen en spoorwegen, in geluidswallen, dijklichamen en voor oeverbescherming. Daarnaast kan staalslak als toeslagmateriaal in asfalt worden verwerkt. Sommige slakken met een hoge dichtheid zijn geschikt voor gebruik als zwaar toeslagmateriaal in beton. Slakken worden ook verwerkt tot hydraulisch recyclinggranulaat voor wegfunderingen.
Duurzaamheid en milieuaspecten
Het gebruik van slak als secundaire bouwgrondstof is gunstig voor de circulariteit in de bouw, omdat het een bijproduct is van een ander industrieel proces. Met name hoogovenslak kan portlandcement vervangen, wat de CO2-voetafdruk van beton kan verminderen. Echter, bij de toepassing van staalslak en hoogovenslak is het cruciaal dat dit correct gebeurt om nadelige gevolgen voor het milieu te voorkomen. Wanneer slakken in contact komen met water, kunnen stoffen uitlogen, wat de bodem- en waterkwaliteit kan beïnvloeden. Daarom gelden er wettelijke milieu-eisen en zorgplichten voor het gebruik van slakken als bouwstof, en in sommige regio's is er een meldplicht van kracht.
Vergelijkbare termen
Hoogovenslak
Gebruikte bronnen: