Sedimentatie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Sedimentatie is het proces waarbij deeltjes, zoals zand, slib en grind, onder invloed van de zwaartekracht bezinken en zich ophopen op de bodem van bijvoorbeeld waterlichamen of in pas gestort beton.
Omschrijving
Sedimentatie is een natuurlijk proces waarbij materialen die getransporteerd zijn door water, wind of ijs, bezinken wanneer de transportsnelheid afneemt. In water treedt sedimentatie op als de stroming vertraagt, waardoor de deeltjes te zwaar worden om zwevend te blijven en naar de bodem zakken. Dit proces speelt een belangrijke rol bij de vorming van sedimentair gesteente. Naast natuurlijke processen komt sedimentatie ook voor in pas gestort beton. Hierbij zakken zwaardere bestanddelen onder invloed van de zwaartekracht en verdichting naar beneden, terwijl water omhoog wordt gedrukt (bleeding).
Sedimentatie in de bouw en civiele techniek
In de bouwsector en civiele techniek heeft sedimentatie diverse implicaties. Bij waterbouw kan overmatige sedimentatie leiden tot verzanding van waterwegen, wat de bevaarbaarheid belemmert en aanpassing van funderingen van bijvoorbeeld bruggen noodzakelijk kan maken. Actief sedimentbeheer, zoals zandsuppleties of het verwijderen van sediment in uiterwaarden, wordt toegepast om de rivierbodem in stand te houden en problemen te voorkomen. Sediment, met name gebaggerd sediment, kan onder bepaalde voorwaarden hergebruikt worden als bouwstof, bijvoorbeeld voor het versterken van dijken of het ophogen van laaggelegen landbouwgrond. Ook bij funderingen kan sedimentatie een rol spelen. Bodemdaling door autocompactie van afzettingen (samendrukking onder het eigen gewicht) is een vorm van sedimentatie, al is de invloed hiervan op funderingsproblematiek in Nederland over het algemeen gering.
Sedimentatie in beton
In pas gestort beton treedt sedimentatie op doordat de zwaardere delen bezinken. Dit proces wordt beïnvloed door de zwaartekracht en de verdichting van het beton. Hierbij wordt water naar het oppervlak geduwd, wat bekend staat als 'bleeding'. Hoewel beperkte waterafscheiding gunstig kan zijn voor de bescherming tegen uitdroging, kunnen zettingen als gevolg van sedimentatie leiden tot scheurvorming als het beton al minder vervormbaar is. Maatregelen om sedimentatie in beton te verminderen zijn onder meer het beperken van het watergehalte, zorgen voor een continue korrelgradering en het toevoegen van fijn materiaal of vezels.
Vergelijkbare termen
Neerslag
Gebruikte bronnen: