Schulpzaag
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een schulpzaag is een zaag of zaagblad met beitelachtige tanden, specifiek ontworpen om hout in de lengterichting (met de houtvezels mee) door te zagen, ook wel schulpen genoemd.
Omschrijving
Schulpen is een vorm van houtbewerking waarbij met de houtvezels parallel aan de zaag wordt gezaagd. De schulpzaag onderscheidt zich van andere zagen, zoals de afkortzaag, door het beperkte aantal beitelvormige tanden die speciaal zijn gevormd voor deze zaagrichting. Deze tanden zorgen voor een grote afname van materiaal en de ruimtes tussen de tanden, de tandholtes, voeren het zaagsel efficiënt af. Een kenmerk van moderne schulpzaagbladen is de spaanbegrenzer, een stomp stuk achter de zaagtanden dat terugslag van het materiaal helpt voorkomen en zo de veiligheid verhoogt. Oorspronkelijk was de schulpzaag vaak een grote handzaag of een raamzaag die door meerdere personen bediend werd, maar tegenwoordig wordt schulpen veelal gedaan met een speciaal schulpzaagblad op een cirkelzaagmachine of tafelzaag.
Toepassing
Schulpzagen worden voornamelijk gebruikt voor het schulpen van verschillende houtsoorten, waaronder zacht- tot middelhard hout en massief hout. Dit proces wordt toegepast om bijvoorbeeld planken en balken op maat te maken of om dunnere delen te verkrijgen door herhaaldelijk in de breedte te schulpen. Ook bij het aanbrengen van schulpranden op rabatdelen, waarbij overlappingen worden gecreëerd om naden te beschermen tegen weersinvloeden en vocht, kan schulpen relevant zijn. Hoewel speciale schulpzagen voor handgebruik bestaan, wordt in de praktijk veelal een cirkelzaagmachine met een geschikt schulpzaagblad ingezet voor deze werkzaamheden.
Verschil met afkorten
Schulpen onderscheidt zich wezenlijk van afkorten. Bij afkorten wordt hout dwars op de vezelrichting doorgezaagd, terwijl bij schulpen in de lengterichting met de vezel mee wordt gezaagd. Afkortzaagbladen hebben doorgaans meer tanden dan schulpzaagbladen, met tanden die recht of om en om geslepen zijn en geen spaanbegrenzer hebben. Het gebruik van een schulpzaag voor afkorten kan leiden tot rafels en een minder zuivere zaagsnede omdat de tanden niet ontworpen zijn om de vezels dwars door te snijden, maar om deze te splijten en te duwen.
Vergelijkbare termen
Lintschulpzaag
Gebruikte bronnen: