Schoorstand
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Schoorstand, ook wel schoorhelling genoemd, is de bewust aangebrachte schuine stand van een constructiedeel, zoals een paal of schoor, ten opzichte van de verticale as of de horizon.
Omschrijving
De schoorstand geeft de helling aan van een element dat schuin is geplaatst om een constructie te stijven of te ondersteunen. Dit wordt bijvoorbeeld toegepast bij heipalen, landhoofden van bruggen of viaducten, kades en pijlers om horizontale krachten op te vangen en extra stabiliteit te bieden aan de constructie of fundering. Schoren worden ook gebruikt om (tijdelijk) constructies te stutten, zoals bij betonbekistingen of prefab betonelementen. De schoorstand wordt vaak uitgedrukt als een verhouding (bijvoorbeeld 5:1), wat aangeeft hoeveel een paal verticaal zakt ten opzichte van de horizontale verplaatsing.
Toepassingen van schoorstand
Schoorstand wordt toegepast op diverse plaatsen in de bouw- en civiele techniek. Enkele voorbeelden zijn:
* Heipalen: Schuin geplaatste heipalen (schoorpalen) worden gebruikt om funderingen te beschermen tegen horizontale (zijdelingse) krachten en om verticale krachten over te brengen naar de ondergrond.
* Landhoofden en Pijlers: Bij bruggen en viaducten worden schoorpalen toegepast in landhoofden (steunpunten in de oever) en pijlers om stabiliteit te garanderen tegen horizontale belastingen.
* Kades: Schoorstand bij palen onder kades helpt bij het opvangen van horizontale drukkrachten.
* Stut- en Steunconstructies: Schoren met schoorstand worden gebruikt voor het tijdelijk stellen en vastzetten van prefab betonelementen, bekistingen en andere montageonderdelen.
* Houtconstructies: In kapconstructies en gebinten zorgen schoren voor stijfheid en vangen winddruk op.
* Stalen Constructies: Schoorstanden worden ook in stalen constructies toegepast voor extra stevigheid.
Uiting van schoorstand
De schoorstand wordt vaak uitgedrukt als een verhouding, bijvoorbeeld 5:1. Dit betekent dat voor elke 5 eenheden verticaal, er 1 eenheid horizontaal wordt afgeweken. Deze verhouding geeft de schuinte aan ten opzichte van de verticale as. Een schoorstand van 1:1 komt overeen met een hoek van 45 graden. De maximaal acceptabele schoorstand hangt af van factoren zoals de optredende horizontale krachten, het type paal, de grondsoort, de paallengte en de afstand tussen de palen.
Vergelijkbare termen
Schoorbalk
Gebruikte bronnen: