Schelpen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Schelpen zijn de uitwendige kalkskeletten van weekdieren die worden toegepast in de bouw, voornamelijk als isolatiemateriaal en soms als toeslagmateriaal in beton of voor halfverhardingen.
Omschrijving
Schelpen, het harde omhulsel van weekdieren zoals mosselen en slakken, bestaan hoofdzakelijk uit calciumcarbonaat. Ze worden al eeuwen in de bouw gebruikt voor verschillende doeleinden. Tegenwoordig worden ze veelal ingezet als natuurlijk isolatiemateriaal, met name in kruipruimtes of onder vloeren op volle grond, vanwege hun vochtwerende en isolerende eigenschappen. De schelpvorm zorgt voor luchtlagen die zowel thermische als akoestische isolatie bieden. Daarnaast kunnen schelpen, al dan niet gemalen tot schelpengruis of schelpenzand, worden gebruikt voor halfverhardingen zoals paden. Hoewel schelpen als toeslagmateriaal in beton mogelijk zijn, wordt het gehalte hieraan beperkt vanwege de vorm, die lucht- of waterinsluiting kan veroorzaken, wat met name bij monoliet afgewerkte vloeren tot putjes kan leiden. Schelpen die voor de bouw worden gewonnen, ondergaan processen om ze te ontzilten en te reinigen.
Toepassingen in de bouw
Schelpen worden in de bouw op diverse manieren toegepast. Een belangrijke toepassing is als isolatiemateriaal, met name voor kruipruimtes en onder vloeren op volle grond. Ze vormen een vochtwerende laag die optrekkend vocht tegengaat en dragen bij aan warmte-isolatie door de lucht die tussen de schelpen wordt vastgehouden. Ook worden schelpen gebruikt voor het aanleggen van schelpenpaden, wat zorgt voor een natuurlijke uitstraling en goede waterdoorlatendheid. In beton kunnen schelpen in beperkte mate als toeslagmateriaal worden gebruikt, hoewel hun vorm nadelig kan zijn voor de kwaliteit van het betonoppervlak. Daarnaast kunnen schelpen dienen als drainagemateriaal rond gebouwen om stilstaand water te voorkomen.
Herkomst en eigenschappen
Schelpen die in Nederland en België voor de bouw worden gebruikt, zijn vaak afkomstig uit de Noordzee, Waddenzee en Zeeuwse wateren. Ze zijn een natuurlijk en hernieuwbaar materiaal, voornamelijk bestaande uit calciumcarbonaat. Voor gebruik in de bouw worden schelpen gereinigd om zout en organisch materiaal te verwijderen. Een voordeel van schelpenisolatie is dat het niet wordt aangetast door bacteriën en ongedierte weert door de scherpe hoekjes en kantjes.
Vergelijkbare termen
Korrels
Gebruikte bronnen: