Schaalmodel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een schaalmodel is een duplicaat of weergave van een object, gebouw, constructie of landschap dat in de juiste verhoudingen is verkleind of, minder gebruikelijk, vergroot.
Omschrijving
Schaalmodellen worden in de bouw en architectuur vaak gebruikt om ontwerpen te visualiseren en te presenteren. Ze bieden een driedimensionale weergave die helpt bij het verkrijgen van ruimtelijk inzicht en het beoordelen van verhoudingen en materialen. Naast presentatiedoeleinden kunnen schaalmodellen ook functioneel zijn, bijvoorbeeld voor het testen van constructies of het simuleren van krachten, zoals het kettinglijnmodel dat Antoni Gaudí gebruikte bij het ontwerpen van bogen. Hoewel traditionele handgemaakte maquettes nog steeds voorkomen, wordt tegenwoordig ook veel gebruik gemaakt van 3D-printen voor het vervaardigen van schaalmodellen, wat meer vrijheid biedt in vormgeving en detail. Schaalmodellen zijn niet beperkt tot de bouwsector; ze worden ook ingezet in diverse andere vakgebieden, zoals scheepsbouw, industrie, en zelfs voor educatieve en recreatieve doeleinden zoals modelbouw en toeristische attracties.
Schalen in de bouw
Bij bouwtechnisch tekenen en het maken van schaalmodellen is de schaal de maat waarin de afbeelding of het model overeenkomt met de werkelijkheid. Dit wordt uitgedrukt als een verhouding, bijvoorbeeld 1:100, wat betekent dat 1 cm op de tekening of het model overeenkomt met 100 cm in werkelijkheid. Veelgebruikte schalen in de architectuur variëren afhankelijk van het detailniveau en het formaat van het project. Schalen zoals 1:20, 1:50 en 1:100 worden vaak gebruikt voor detailmodellen, overzichtstekeningen en gebouwen. Kleinere schalen zoals 1:200, 1:500 en 1:1000 worden toegepast voor grotere gebouwen, situatietekeningen en stedenbouwkundige plannen, waarbij het detailniveau afneemt naarmate de schaal kleiner wordt (het schaalgetal groter is).
Vergelijkbare termen
Maquette
Gebruikte bronnen: