Rookafvoer
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een rookafvoer, ook wel rookgaskanaal of schoorsteen genoemd, is een systeem van buizen of kanalen dat verbrandingsgassen van een stooktoestel veilig naar buiten afvoert.
Omschrijving
Rookafvoersystemen zijn essentieel voor de veilige werking van verwarmingsapparatuur zoals cv-ketels, kachels en haarden. Ze zorgen ervoor dat schadelijke rookgassen, zoals koolmonoxide, uit een gebouw worden geleid om vergiftiging en brandgevaar te voorkomen. De systemen bestaan uit buizen of kanalen die het verbrandingstoestel verbinden met de buitenlucht, vaak via het dak of de gevel. De afvoer werkt op basis van natuurlijke trek, waarbij warmere rookgassen opstijgen en via het kanaal worden afgevoerd, of door mechanische ventilatie.
Soorten Systemen
Er zijn verschillende typen rookgasafvoersystemen. Bij individuele systemen heeft elk verbrandingstoestel een eigen afvoer naar buiten. Collectieve systemen, zoals CLV (Combinatie Luchttoevoer Verbrandingsgasafvoer) systemen, worden vaak toegepast in gestapelde bouw waarbij meerdere toestellen op één gemeenschappelijk kanaal zijn aangesloten.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen open en gesloten systemen. Bij een open systeem haalt het verbrandingstoestel de benodigde zuurstof uit de ruimte waarin het staat en voert de rookgassen via het rookkanaal af. Bij een gesloten systeem wordt zowel de verbrandingslucht van buiten aangevoerd als de rookgassen naar buiten afgevoerd via hetzelfde, vaak concentrische, kanaal (buis-in-buis constructie). Gesloten systemen zijn over het algemeen veiliger en efficiënter, met name in goed geïsoleerde woningen en bij moderne HR-ketels.
Materialen en Constructie
Rookafvoeren worden gemaakt van diverse materialen, afhankelijk van de toepassing en de vereiste temperatuur- en corrosiebestendigheid. Veelgebruikte materialen zijn roestvrij staal (RVS), dat corrosiebestendig is en een lange levensduur heeft, en gegalvaniseerd staal. Bij moderne HR-ketels, waarbij condens ontstaat, worden vaak dikwandige kunststof (PP) pijpen gebruikt die beter bestand zijn tegen het zure condenswater.
De constructie kan enkelwandig of dubbelwandig (geïsoleerd) zijn. Dubbelwandige systemen worden onder andere gebruikt voor renovatie van bestaande schoorstenen of waar de afstand tot brandbare materialen beperkt is. Concentrische systemen, waarbij de binnenbuis voor rookgasafvoer en de buitenbuis voor luchttoevoer zijn gecombineerd, bieden extra veiligheid; bij een lekkage van de binnenbuis worden de rookgassen via de luchttoevoer afgevoerd en valt het toestel in storing.
Veiligheid en Regelgeving
Een correct functionerende rookafvoer is cruciaal voor de veiligheid en ter voorkoming van koolmonoxidevergiftiging, wat kan ontstaan bij onvolledige verbranding. Gebreken aan de rookgasafvoer zijn een significante oorzaak van koolmonoxide-incidenten.
In Nederland gelden strikte regels en normen voor rookgasafvoersystemen, vastgelegd in onder andere het Bouwbesluit en NEN-normen. Deze regelgeving heeft betrekking op de installatie, materialen en de capaciteit van de afvoer om een veilige en doeltreffende afvoer van rookgassen te waarborgen.
Regelmatig onderhoud en inspectie door een gecertificeerd installateur zijn essentieel, aangezien de levensduur van de rookafvoer doorgaans gelijk is aan die van de ketel en veroudering van materialen en verbindingen kan leiden tot lekkages. Sinds 1 april 2023 mogen alleen gecertificeerde bedrijven werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties en bijbehorende rookgasafvoeren uitvoeren.
Vergelijkbare termen
Schoorsteen
Gebruikte bronnen: