Rondbogen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een rondboog is een boog waarvan de binnenwelflijn de vorm van een halve cirkel heeft en die wordt toegepast als overspanning tussen twee steunpunten.
Omschrijving
Rondbogen zijn dragende bouwkundige elementen die horizontale krachten omzetten in verticale krachten die worden afgevoerd naar de steunpunten. Ze worden van oudsher gebruikt om openingen te overbruggen en het gewicht van de bovenliggende constructie af te leiden. Rondboogconstructies vindt men vaak in historische bouwwerken zoals kerken, bruggen en aquaducten. De rondboog is kenmerkend voor onder andere de Romaanse en Renaissance bouwkunst. De boog is opgebouwd uit wigvormige stenen (boogstenen) met in het midden een sluitsteen. Wanneer de sluitsteen geplaatst is, is de boog in principe zelfdragend.
Toepassing en Materialen
Rondbogen worden toegepast boven openingen zoals ramen, deuren en poorten. Bij ramen wordt vaak een rondboog van specifieke breedte toegepast, en bij voordeuren of portalen kan een meer uitgebreide rondboog de speciale functie van de ingang benadrukken. De uitvoering kan verfraaid worden met een sluitsteen in het midden en aanzetstenen aan de zijkanten, soms uitgevoerd in natuursteen. Rondbogen kunnen worden opgebouwd uit verschillende materialen, waaronder baksteen en natuursteen. Ook beton en staal worden tegenwoordig gebruikt als constructiemateriaal, waardoor slanke constructies met grote overspanningen mogelijk zijn. Een rondboog kan ook als decoratief element worden gebruikt, bijvoorbeeld als onderdeel van een nis in een wand.
Bouwkundige noodzaak
Het bouwen in een boogvorm is bouwkundig gunstig omdat er minder grote trekkrachten optreden dan bij een horizontale balk (latei). Materialen zoals beton, metselwerk en steen zijn minder goed bestand tegen trekkrachten. In een boogconstructie wordt de druk van het bovenliggende gewicht omgezet en zijdelings afgevoerd naar de steunpunten.
Vergelijkbare termen
Segmentboog
Gebruikte bronnen: