Restauratie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Restauratie in de bouw is het geheel van werkzaamheden aan een gebouw of object met cultuurhistorische waarde om het in een gedefinieerde eerdere toestand terug te brengen, met behoud van de oorspronkelijke waarde en kenmerken.
Omschrijving
Restauratie is een gespecialiseerd proces dat verder gaat dan regulier onderhoud. Het richt zich op het herstellen en conserveren van historische gebouwen, monumenten of andere objecten met architectonische, historische, kunstzinnige, technische of cultuurhistorische waarde. Hierbij wordt gestreefd naar het zoveel mogelijk behouden van de oorspronkelijke staat, karakteristieke kenmerken en gebruikte materialen en technieken. Waar nodig worden beschadigde delen gerepareerd of vervangen, bij voorkeur met materialen die dicht bij het origineel blijven. Restauratie kan ook inhouden dat een gebouw wordt aangepast om te voldoen aan moderne veiligheidsnormen of een nieuwe functie te geven, waarbij de historische waarde zoveel mogelijk behouden blijft.
Verschil met renovatie
Waar restauratie zich richt op het herstellen en behouden van de oorspronkelijke staat en cultuurhistorische waarde, heeft renovatie als doel een gebouw te vernieuwen of te verbeteren om het te laten voldoen aan de eisen van de huidige tijd. Bij renovatie ligt de nadruk op modernisering, comfort en duurzaamheid, terwijl bij restauratie het historische en authentieke karakter voorop staat. Hoewel er overlap kan zijn en projecten vaak een combinatie van beide bevatten, is het fundamentele verschil de intentie: behoud van het historische versus modernisering.
De Restauratieladder
Bij restauratie van monumenten wordt vaak gewerkt volgens de principes van de Restauratieladder. Deze ladder geeft een voorkeursvolgorde aan voor ingrepen, waarbij conserveren (behoud van de bestaande situatie) de hoogste prioriteit heeft. Daarna volgen repareren (vervangen van defecten), vernieuwen (kopiëren met hetzelfde materiaal/techniek) en imiteren (namaken met ander materiaal/techniek). Het uitgangspunt is altijd: 'doe zo min mogelijk, maar zoveel als nodig is', met respect voor de monumentale waarde en met oplossingen die, indien mogelijk, reversibel zijn.
Vergelijkbare termen
Herstel
Gebruikte bronnen: