Profileren
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het aanbrengen van een contour, versiering of hulpmiddel in de vorm van lijsten of vormen aan bouwonderdelen, vervaardigd uit diverse materialen.
Omschrijving
Profileren, ook wel profilering of lijstwerk genoemd, is het geven van een specifieke contour aan een bouwonderdeel. Dit kan een versiering zijn, een hulpmiddel, of beide. De vormen worden aangebracht langs de randen van elementen zoals kozijnen, plinten, gevels, deuren, lambriseringen, sleutelstukken en andere betimmeringen. Profileringen kunnen variëren van sobere tot rijke en samengestelde vormen, zoals holle, bolle, vlakke of grillige lijsten. Deze profileringen worden toegepast op bouwonderdelen gemaakt van onder andere natuursteen, gips, hout, MDF, metaal, kunststof, beton of soms baksteen.
Toepassingen en functie
Profileringen worden hoofdzakelijk toegepast vanwege de uitstraling; ze verzachten rechte hoeken en creëren door de schaduwwerking een visueel effect. Naast esthetiek kunnen profielen ook praktische functies hebben. De architectonische stijl van een gebouw speelt een belangrijke rol bij de keuze en opbouw van het profiel. Specifieke bouwstijlen hanteren vaak karakteristieke profileringen die de stijl mede definiëren. De grootte van de ruimte waarin het lijstwerk wordt toegepast, beïnvloedt ook de keuze van het profiel; een te smalle lijst in een grote ruimte komt niet tot zijn recht, evenals een te brede lijst in een kleine ruimte.
Vormgeving
Profielen zijn meestal ontworpen vanuit geometrische vormen, waarbij holle en bolle vormen veelvoorkomend zijn. Ook samengestelde profielen, zoals een ojief (samengesteld uit een hol en een bol profiel), komen veel voor. Een profiel kan verder worden opgebouwd met een band, een groef of een afschuining. Historisch gezien zijn veel van deze vormen afgeleid uit de natuur en vinden ze hun oorsprong in de klassieke architectuur, zoals bij de ojief die afkomstig is uit de Griekse architectuur en in de Renaissance opnieuw werd geïntroduceerd. Een specifieke historische profilering is de duivenjager, die een ingesnoerd kwartrond vormt als overgang tussen twee haaks op elkaar staande vlakken.
Vergelijkbare termen
Vormgeven
Gebruikte bronnen: