Portlandcement

Laatst bijgewerkt: 05-05-2025


Definitie

Portlandcement is een hydraulisch bindmiddel dat voornamelijk bestaat uit portlandklinker en gips, dat door reactie met water verhardt en toeslagmaterialen aan elkaar 'lijmt'.

Omschrijving

Portlandcement is de meest voorkomende cementsoort en vormt een essentieel bestanddeel van beton, mortel en andere cementgebonden toepassingen. De naam is afgeleid van de gelijkenis met Portlandsteen. Het bindmiddel hardt relatief snel uit, waardoor constructies soms al na één dag ontkist kunnen worden. De volledige sterkte wordt doorgaans na vier weken bereikt. Portlandcement wordt gemaakt door het branden van kalksteen en klei tot klinker, die vervolgens fijngemalen wordt met gips en eventueel andere toeslagstoffen. Het is een hydraulisch bindmiddel, wat betekent dat het uithardt door een chemische reactie met water, ook onder water.

Samenstelling

Portlandcement bestaat voor minimaal 90% uit portlandklinker. De overige bestanddelen zijn maximaal 5% gips, wat de uithardingstijd reguleert, en maximaal 5% andere toeslagstoffen. Portlandklinker zelf ontstaat door het bij hoge temperatuur verhitten van kalksteen en klei of schalie.

Toepassingen

Portlandcement wordt veel toegepast in de productie van geprefabriceerd beton vanwege de snelle aanvangssterkte. Het wordt ook gebruikt in stortklaar beton waarbij snel gestort moet worden. Bij lage temperaturen kan toevoeging van portlandcement aan bijvoorbeeld hoogovencement de uitharding versnellen. Ook bij onderwaterbeton wordt portlandcement toegepast.

Soorten Portlandcement

Binnen de categorie portlandcement zijn er verschillende types, aangeduid met bijvoorbeeld CEM I. Deze types kunnen variëren in eigenschappen, zoals sterkteontwikkeling. Zo zijn er typen voor algemeen gebruik, voor toepassingen met blootstelling aan sulfaten en typen die snelle sterkteontwikkeling vereisen. Witte portlandcement, een variant met een laag gehalte aan kleurende oxiden, wordt gebruikt voor esthetische toepassingen zoals wit beton of gekleurd beton met heldere pigmenten.

Vergelijkbare termen

Hydraulisch cement

Gebruikte bronnen: