Pen-en-gat-verbinding
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een pen-en-gat-verbinding is een houtverbinding waarbij twee houten delen worden samengevoegd doordat een uitstekend deel (de pen) van het ene deel past in een uitsparing (het gat) in het andere deel.
Omschrijving
Deze traditionele houtverbinding wordt gebruikt om twee houten onderdelen stevig met elkaar te verbinden, bijvoorbeeld in spanten of raamwerken. De pen, een smal langwerpig stuk hout, wordt in het corresponderende gat gestoken. Dit kan knellend gebeuren, met lijm, wiggen of een klem om de verbinding te fixeren. Er bestaan verschillende varianten, zoals een open pen-en-gatverbinding waarbij de pen aan beide zijden zichtbaar is, en een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding waarbij de pen niet zichtbaar is na samenvoeging van de delen. De nauwkeurigheid van het aftekenen en maken van de pen en het gat is essentieel voor een sterke verbinding.
Toepassing en Varianten
Pen-en-gat-verbindingen worden traditioneel veel toegepast in houtconstructies zoals gebinten, sporen, kozijnen en meubels. De vorm van de pen en het gat kan variëren. Naast de standaard pen-en-gatverbinding bestaat onder andere de open pen-en-gatverbinding, waarbij de pen door het gehele andere deel steekt en zichtbaar blijft. Bij een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding is de pen onzichtbaar weggewerkt in het hout. Deze verbindingen kunnen worden verstevigd met houtlijm, wiggen of toognagels (houten of metalen pennen).
Vergelijkbare termen
Doorgaande pen-en-gat-verbinding
Gebruikte bronnen: