Patina
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Patina is een dunne oxidelaag die zich na verloop van tijd vormt op het oppervlak van materialen zoals metaal, steen en hout door blootstelling aan de omgeving.
Omschrijving
Patina ontstaat door natuurlijke veroudering en chemische reacties, zoals oxidatie, op het oppervlak van materialen onder invloed van lucht, vocht en andere omgevingsfactoren. De kleur en textuur van de patinalaag zijn afhankelijk van het materiaal. Bij koper en brons ontstaat bijvoorbeeld vaak een groene laag, terwijl ijzer en staal een roestige patinalaag kunnen krijgen. Naast het geven van een 'doorleefd' uiterlijk, kan patina ook een beschermende functie hebben, waardoor verdere aantasting van het materiaal wordt tegengegaan en de levensduur verlengd kan worden.
Toepassing en variaties
In de bouwkunde komt patina veel voor op metalen zoals lood, zink en koper. Bij lood en zink vormt zich vaak een matte donkergrijze patina, terwijl koper en brons die kenmerkende groene kleur kunnen krijgen. Dit natuurlijke proces bij koper kan tientallen jaren duren, maar kan ook kunstmatig worden versneld door patineren, bijvoorbeeld met chemicaliën zoals kopersulfaat of door verhitting. Ook op natuursteen, zoals blauwe hardsteen, kan zich na verloop van tijd een patina ontwikkelen die de steen beschermt en het uiterlijk verandert. Bij hout, met name bij oud of gerecycled hout, draagt patina bij aan de karakteristieke uitstraling. Soms wordt patina, of de 'vervuiling' op oud metselwerk, juist bewust verwijderd om de oorspronkelijke kleuren weer zichtbaar te maken.
Vergelijkbare termen
Oxidatielaag
Gebruikte bronnen: