Overstromingszone
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een overstromingszone is een begrensd gebied langs een waterloop dat bij hoge waterstanden gecontroleerd of ongecontroleerd onder water kan komen te staan en dient als waterberging om overstromingen elders te beperken.
Omschrijving
Overstromingszones zijn gebieden die langs rivieren, beken of andere waterlopen liggen en die de functie hebben om overtollig water tijdelijk op te vangen. Dit kan van nature gebeuren, zoals bij uiterwaarden, of actief worden beheerd door waterbeheerders. Het doel is om lager gelegen gebieden of andere langs de waterloop gelegen gebieden te beschermen tegen overstromingen. Overstromingszones kunnen gecontroleerd worden ingezet, bijvoorbeeld met behulp van dijken en sluizen, om de waterstand te reguleren. De inrichting en het beheer van deze zones is belangrijk voor integraal waterbeheer.
Soorten en Inrichting
Overstromingsgebieden kunnen op verschillende manieren worden ingericht. Soms bieden natuurlijke landschapselementen, zoals valleiranden, al een begrenzing. In andere gevallen worden specifieke constructies aangelegd, zoals overloopdijken of ringdijken, om het gebied te begrenzen en het water te sturen. Afvoersluizen kunnen worden gebruikt om het water gecontroleerd terug te laten vloeien naar de waterloop wanneer het waterpeil daalt. Er bestaan ook gecontroleerde overstromingsgebieden met gereduceerd getij, waarbij via een sluizensysteem water bij vloed wordt binnengelaten en bij eb terugvloeit om zo slikken en schorren te creëren.
Belang en Beheer
Overstromingszones spelen een cruciale rol bij het voorkomen of beperken van wateroverlast. Ze vormen een buffer die piekafvoeren kan opvangen. Het belang van deze gebieden wordt erkend binnen integraal waterbeheer, waarbij rekening wordt gehouden met de waterhuishouding in een breder perspectief. Bij de aanleg en het beheer van overstromingszones moet rekening gehouden worden met mogelijke aanrijking met voedingsstoffen of verontreinigingen in het overstromingswater. Overheden kunnen overstromingsgebieden formeel afbakenen, wat gevolgen kan hebben voor grondeigenaren en gebruikers, bijvoorbeeld in de vorm van vergoedingen voor mogelijke schade.
Vergelijkbare termen
Overstromingsgebied
Gebruikte bronnen: