Overstroming
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een overstroming is een gebeurtenis waarbij water gebieden overspoelt die normaal gesproken droog staan, veroorzaakt door bijvoorbeeld hevige regenval, stijgende waterstanden in rivieren, meren of zeeën, of het bezwijken van waterkeringen.
Omschrijving
Overstromingen kunnen aanzienlijke schade veroorzaken aan gebouwen, infrastructuur en het milieu. De waterdiepte en stijgsnelheid van het water bepalen mede de omvang van de gevolgen. Overstromingen kunnen snel optreden, zoals bij stortvloeden, of geleidelijker, bijvoorbeeld door stijgend grondwater. Preventieve maatregelen in de bouw en civiele techniek zijn gericht op het voorkomen van overstromingen en het beperken van de schade wanneer een overstroming zich voordoet. Dit omvat zowel het aanleggen en onderhouden van waterkeringen als het aanpassen van gebouwen en infrastructuur in overstromingsgevoelige gebieden.
Oorzaken en soorten overstromingen
Overstromingen kunnen diverse oorzaken hebben, waaronder overvloedige regenval, het snel smelten van sneeuw of ijs, een gescheurde dam of dijk, of zelfs een ongelukkig geplaatste beverdam. Er wordt onderscheid gemaakt tussen langzame overstromingen, zoals door stijgend grondwater, en snelle overstromingen, zoals hevige overstromingen van rivieren of door afvloeiend regenwater. Klimaatverandering speelt een rol bij het toenemen van overstromingsrisico's door extremere weersomstandigheden en zeespiegelstijging.
Wateroverlast en overstromingen in de bouw
Wateroverlast is een bredere term die situaties beschrijft waarin water ongewenste hinder en schade veroorzaakt, variërend van plassen tot ernstige overstromingen. Overstromingen worden gezien als de meest ernstige vorm van wateroverlast. In de bouwsector worden maatregelen getroffen om schade door wateroverlast en overstromingen te voorkomen en te beperken. Dit omvat onder andere het verhogen van funderingen, het installeren van waterdichte afdichtingen, het aanbrengen van drainage rondom gebouwen, en het toepassen van waterrobuust bouwen. Bij nieuwbouw in overstromingsgevoelige gebieden kan het nodig zijn om op verhoogde terreinen of op kolommen te bouwen en ondergrondse constructies te vermijden of waterdicht uit te voeren.
Preventie en beperking van gevolgen
Bescherming tegen overstromingen omvat verschillende strategieën. De eerste laag is preventie, zoals het versterken en aanleggen van dijken en waterkeringen. De tweede laag is het beperken van de gevolgen door middel van ruimtelijke ordening en aangepast bouwen. De derde laag betreft crisisbeheersing, waaronder evacuatieplannen en noodmaatregelen. Overheden, zoals waterschappen en gemeenten, zijn verantwoordelijk voor het beheer van waterkeringen en afwateringssystemen, terwijl huiseigenaren verantwoordelijkheid dragen voor het nemen van preventieve maatregelen om hun eigendommen te beschermen.
Vergelijkbare termen
Wateroverlast
Gebruikte bronnen: