Oranjerie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een oranjerie is een bouwwerk of kas, vaak met ramen op het zuiden, dat gebruikt wordt om 's winters niet-winterharde planten, zoals citrusbomen, te bewaren.
Omschrijving
Oranjerieën werden oorspronkelijk gebouwd om exotische planten uit warmere streken, met name citrusplanten (oranjebomen), te beschermen tegen de koude Noord-Europese winters. Deze gebouwen waren vaak te vinden op grote buitenplaatsen en landgoederen. Naast hun functie als winterberging voor planten, dienden oranjerieën soms ook als theehuis of tuinhuis waar gasten ontvangen werden. Historische oranjerieën dateren veelal uit de 17e, 18e en 19e eeuw en waren lange tijd een statussymbool voor de rijken. Tegenwoordig kunnen oranjerieën ook andere functies hebben, zoals restaurant of evenementenlocatie.
Historische context
De geschiedenis van de oranjerie gaat terug tot het einde van de 16e eeuw in Noord-Europa. De gebouwen werden ontwikkeld om planten uit Zuid-Europa en overzeese koloniën te beschermen tegen de vorst. De naam 'oranjerie' is afgeleid van het Franse 'oranger', wat sinaasappelboom betekent, omdat deze planten populair waren om te telen. Oranjerieën worden vaak aangetroffen op grote buitenplaatsen en landgoederen.
Architectuur en bouw
Een oranjerie is doorgaans een stenen gebouw met grote raampartijen, bij voorkeur op het zuiden gericht om maximaal te profiteren van het zonlicht. Naast ramen in de muren kunnen er ook ramen in het dak aanwezig zijn. Om de temperatuur in de winter hoog te houden, is er meestal een warmtebron aanwezig. Vroeger werden spouwmuren toegepast, soms gevuld met isolatiemateriaal, om de kou buiten te houden. De planten werden vaak in kuipen bewaard zodat ze 's zomers gemakkelijk buiten gezet konden worden.
Vergelijkbare termen
Serre
Gebruikte bronnen: