Oplegging
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een oplegging is een steunpunt of verbinding in een constructie waar krachten worden overgedragen van een dragend element naar een ondersteunend element, en die bewegingen kan faciliteren.
Omschrijving
In de bouwkunde en civiele techniek fungeert een oplegging als de essentiële schakel tussen de bovenbouw (bijvoorbeeld een balk of vloerplaat) en de onderbouw (zoals een muur, kolom of landhoofd). De primaire functie is het gecontroleerd overbrengen van belastingen, zowel verticaal als horizontaal, van het gedragen deel naar het dragende deel. Daarnaast spelen opleggingen een cruciale rol bij het mogelijk maken van bewegingen van de bovenbouw. Deze bewegingen, zoals translaties (verschuivingen) en rotaties (hoekverdraaiingen), kunnen optreden als gevolg van diverse factoren, waaronder temperatuurschommelingen, krimp, kruip, windbelasting en verkeersbelasting. Zonder de juiste oplegging zouden deze bewegingen leiden tot ongewenste spanningen en potentieel schade aan de constructie, zoals scheurvorming.
Soorten opleggingen
Er bestaan verschillende typen opleggingen, die elk specifieke bewegingen toelaten of beperken. De drie basistypen in de constructieleer zijn de roloplegging, de scharnierende oplegging en de inklemming. Een roloplegging laat horizontale verplaatsing en hoekverdraaiing toe, terwijl een scharnierende oplegging horizontale en verticale krachten opneemt maar rotatie toestaat. Een inklemming verhindert zowel verplaatsing als hoekverdraaiing. Andere typen omvatten glijopleggingen, die horizontale verschuiving met minimale weerstand mogelijk maken, en verende opleggingen, die meegeven met de belasting. Opleggingen kunnen ook worden onderscheiden in punt- en lijnopleggingen, afhankelijk van hoe de belasting wordt overgebracht. Daarnaast zijn er gespecialiseerde opleggingen zoals akoestische opleggingen voor geluidsisolatie of brugopleggingen die voldoen aan specifieke normen voor bruggen en viaducten.
Toepassing en belang
Opleggingen worden breed toegepast in diverse bouwconstructies, waaronder gebouwen, bruggen en viaducten. Ze zijn essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van een constructie. Het correct dimensioneren en plaatsen van opleggingen is van groot belang, waarbij rekening gehouden moet worden met factoren zoals de te dragen belasting, mogelijke hoekverdraaiing, horizontale verplaatsing en het beschikbare oplegvlak. Materialen zoals rubber en staal worden vaak gebruikt voor opleggingen. Bij lateien, draagbalken boven openingen, zorgt de oplegging ervoor dat de belasting wordt afgedragen naar de aangrenzende muurdelen. Bij grotere constructies en overspanningen, zoals bij bruggen, kan de complexiteit van de benodigde oplegging toenemen.
Vergelijkbare termen
Ligger
Gebruikte bronnen: