Oorlogsmonument
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een oorlogsmonument is een bouwwerk, standbeeld of andere fysieke structuur, opgericht ter nagedachtenis aan personen die zijn omgekomen of gewond raakten in een oorlog, of soms om een overwinning te vieren.
Omschrijving
Oorlogsmonumenten kunnen diverse vormen aannemen, waaronder gebouwen, standbeelden, gedenkplaten of complete complexen. Hoewel historisch vaker gericht op het vieren van overwinningen, herdenken moderne oorlogsmonumenten voornamelijk de oorlogsslachtoffers. Deze monumenten bevinden zich vaak op openbare plekken, zoals pleinen of parken. Ze dienen als een tastbare herinnering aan de impact van conflicten en als een eerbetoon aan de betrokkenen. De specifieke betekenis en symboliek kunnen per monument verschillen. Nederland kende voor de Tweede Wereldoorlog weinig oorlogsmonumenten, omdat het land neutraal bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog. Na 1945 nam het aantal monumenten sterk toe. Veel monumenten herdenken specifieke groepen slachtoffers, zoals burgers, militairen of verzetsstrijders. Er zijn duizenden oorlogsmonumenten in Nederland die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog en latere conflicten en vredesoperaties.
Materialen
Oorlogsmonumenten worden uit verschillende materialen vervaardigd. Voorbeelden van gebruikte materialen zijn marmer, baksteen, natuursteen (zoals witte natuursteen of kalksteen), hardsteen, brons, beton, graniet, cortenstaal en RVS. Ook materialen zoals fiber en hars komen voor. De keuze van het materiaal kan symbolische waarde hebben, bijvoorbeeld hard en zwaar materiaal om de impact van oorlog te benadrukken.
Typen en voorbeelden
Oorlogsmonumenten variëren sterk in type, van eenvoudige gedenkstenen en plaquettes tot complexe bouwwerken, standbeelden en kapellen. Er zijn ook specifieke typen zoals tankmonumenten. Bekende voorbeelden in Nederland zijn het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam, een rijksmonument dat centraal staat bij de Nationale Dodenherdenking, en het Nationaal Monument Westerbork, dat de herinnering aan Kamp Westerbork levend houdt. Andere voorbeelden zijn monumenten voor specifieke groepen of gebeurtenissen, te vinden door het hele land.
Vergelijkbare termen
Gedenkteken |
monument
Gebruikte bronnen: