Oor
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In de bouwkunde is een oor een uitstekend deel van een raam- of deurkozijn bij de dorpel, dat wordt ingesloten door het omliggende metselwerk om het kozijn te verankeren en te verstevigen.
Omschrijving
Oren komen voor bij zowel de boven- als onderdorpel van kozijnen. Ze steken iets buiten de stijlen van het kozijn uit en worden bij het inmetselen opgenomen in het metselwerk. Dit zorgt voor een stevigere bevestiging van het kozijn in de muur en kan bij de bovendorpel helpen om de functie van een latei te ondersteunen, zeker bij constructies zoals een kruiskozijn. Er wordt onderscheid gemaakt tussen zichtbare oren, waarbij het uitstekende deel zichtbaar is in het metselwerk, en verdekte oren, die door het metselwerk aan het zicht onttrokken zijn. Historisch werden delen van kozijnen die in contact kwamen met de buitenmuur, inclusief de oren, vaak behandeld met menie ter bescherming.
Andere bouwkundige betekenissen
Naast de toepassing bij kozijnen kan het woord 'oor' in de bouwkunde ook verwijzen naar een overgang van een haakse naar een geprofileerde doorsnede, bijvoorbeeld aan het einde van ribben of muurplaten in een houten gewelf. Een andere betekenis betreft een uitbouw aan de schouderhoek van een bastion, ook wel oreillon of bolwerksoor genoemd, die strategische doeleinden dient in vestingwerken.
Vergelijkbare termen
Bevestigingshaak
Gebruikte bronnen: