Ontmantelen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Ontmantelen in de bouw is het gecontroleerd en selectief verwijderen van constructies, materialen en installaties uit een gebouw, met het doel om deze zoveel mogelijk te hergebruiken of te recyclen.
Omschrijving
Ontmantelen, ook wel 'circulair oogsten' of 'Urban Mining' genoemd, onderscheidt zich van traditioneel slopen doordat de focus ligt op het behoud van materialen en onderdelen voor hoogwaardig hergebruik. Het proces begint met een grondige inventarisatie van het gebouw om de herbruikbare materialen en elementen in kaart te brengen. Vervolgens worden de diverse componenten zorgvuldig gedemonteerd. Dit vereist specifieke kennis en technieken om beschadiging te voorkomen en homogene materiaalstromen te verkrijgen. Het doel is om zo min mogelijk afval te produceren en materialen opnieuw in de materiaalkringloop te brengen. Ontmantelen is daarmee een belangrijke stap binnen circulair bouwen.
Verschil met slopen
Bij slopen ligt de nadruk op het snel neerhalen van een bouwwerk, vaak met behulp van krachtige machines en minder gericht op het scheiden van materialen. Ontmantelen daarentegen is een voorzichtiger proces waarbij materialen en onderdelen selectief worden verwijderd om ze geschikt te maken voor hergebruik of recycling. Dit leidt tot zuiverdere afvalstromen en een hogere milieuwinst. Hoewel 'ontmantelen' soms als synoniem voor 'slopen' wordt gebruikt, benadrukt de term 'ontmantelen' het proces van demonteren met het oog op hergebruik en circulariteit.
Circulair bouwen en ontmantelen
Ontmantelen is een cruciale schakel in circulair bouwen. Door gebouwen te zien als 'donorgebouwen' en materialen als waardevolle grondstoffen ('Urban Mining'), wordt bij ontmanteling gestreefd naar het 'oogsten' van zoveel mogelijk materialen. Deze geoogste materialen kunnen vervolgens een nieuw leven krijgen in andere bouwprojecten. Dit vermindert de behoefte aan nieuwe grondstoffen en verlaagt de milieu-impact van de bouwsector. Om circulair ontmantelen te optimaliseren, is het belangrijk om hier al in de ontwerpfase van een gebouw rekening mee te houden (modulair en demontabel bouwen) en informatie over materialen vast te leggen in bijvoorbeeld een materialenpaspoort.
Vergelijkbare termen
Demonteren
Gebruikte bronnen: