Ontginning
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Ontginning is het proces waarbij onbenutte grond geschikt wordt gemaakt voor een bepaald doel, zoals landbouw, bosbouw, bebouwing of de winning van grondstoffen.
Omschrijving
Ontginning omvat diverse werkzaamheden om voorheen woeste gronden, zoals moerassen, veengebieden, heidevelden, zandverstuivingen of bossen, productief te maken. Dit kan inhouden: het verwijderen van begroeiing (kappen van bos, plaggen van heide), het geschikt maken van de bodem (egaliseren, mengen met vruchtbaardere grondsoorten) en vooral het reguleren van de waterhuishouding door middel van ontwatering via sloten en kanalen, of juist het vochtiger maken van droge gronden. Grote delen van Nederland zijn door de eeuwen heen ontgonnen, beginnend met de Grote Ontginning in de Middeleeuwen.
Toepassingen en Geschiedenis
Historisch gezien was ontginning in Nederland vaak gericht op het verkrijgen van landbouwgrond uit moeras- en veengebieden door middel van ontwatering. Dit leidde tot de vorming van polders en kenmerkende slagenlandschappen met langgerekte kavels en weteringen. Naast landbouwgrond werd ook bos ontgonnen voor houtproductie of om plaats te maken voor akkers. In de 20e eeuw vonden grootschalige ontginningen plaats, onder andere in de IJsselmeerpolders. Tegenwoordig kan ontginning ook betrekking hebben op de winning van delfstoffen zoals olie, gas, steenkool of ertsen, waarbij infrastructuur wordt aangelegd en soms grote hoeveelheden materiaal worden verplaatst. De impact van ontginning op het landschap en de natuurlijke omgeving kan aanzienlijk zijn en is tegenwoordig een belangrijk aandachtspunt bij ruimtelijke planning.
Vergelijkbare termen
Grondverbetering
Gebruikte bronnen: