Ondergrondsedruk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Ondergrondsedruk, ook wel gronddruk of grondspanning genoemd, is de druk die de grond uitoefent op constructies die zich in de bodem bevinden.
Omschrijving
Gronddruk is een cruciale factor in de bouwkunde, met name bij het ontwerpen van funderingen en grondkerende constructies zoals damwanden en keermuren. De druk kan zowel horizontaal als verticaal werken. Verticale gronddruk wordt veroorzaakt door het gewicht van de bovenliggende grondlagen. Horizontale gronddruk ontstaat als gevolg van de zijdelingse druk van de grond op een constructie en is afhankelijk van factoren zoals de grondsoort, de hoek van inwendige wrijving van de grond en de stijfheid van de constructie. Onvoldoende rekening houden met ondergrondsedruk kan leiden tot verzakkingen of instabiliteit van constructies.
Soorten gronddruk
Bij horizontale gronddruk worden drie soorten onderscheiden: neutrale gronddruk, actieve gronddruk en passieve gronddruk. Neutrale gronddruk treedt op bij stijve, onbeweeglijke constructies zoals keldermuren. Actieve gronddruk ontstaat wanneer een constructie, zoals een damwand of keermuur, enigszins van de grond wegbeweegt. Passieve gronddruk treedt op wanneer de grond wordt samengeduwd, bijvoorbeeld doordat een constructie de grond induwt; deze druk is doorgaans groter dan de actieve gronddruk.
Toepassing bij funderingen en bouwkuipen
Bij het ontwerpen van funderingen, zowel op staal als op palen, speelt ondergrondsedruk een belangrijke rol in de stabiliteitsberekeningen. Bij funderingen op staal wordt de gebouwbelasting overgebracht op de ondergrond, wat de gronddruk verhoogt. Bij het realiseren van bouwputten, soms uitgevoerd als waterdichte bouwkuipen met grondkerende wanden zoals damwanden, is de horizontale gronddruk een belangrijke belasting waarmee rekening gehouden moet worden om instorting te voorkomen. Stempels of ankers worden vaak gebruikt om deze horizontale krachten op te vangen.
Vergelijkbare termen
Gronddruk
Gebruikte bronnen: