Natriumchloride
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Natriumchloride (NaCl), beter bekend als keukenzout, is een chemische verbinding die bestaat uit natrium- en chloride-ionen en wordt in verschillende vormen gewonnen en toegepast.
Omschrijving
Natriumchloride is bij kamertemperatuur een witte, kristallijne stof met een kubische kristalvorm die goed oplosbaar is in water, waarbij pekel ontstaat. Het wordt gewonnen uit ondergrondse zoutlagen via oplossingsmijnbouw of uit zeewater. Het overgrote deel van het gewonnen natriumchloride wordt gebruikt in de chemische industrie, onder andere voor de productie van chloor, natrium en natriumhydroxide. Daarnaast vindt het toepassing als strooizout voor gladheidbestrijding op wegen, fietspaden, voetpaden en parkeerplaatsen door het vriespunt van water te verlagen. Ook in de bouw wordt natriumchloride toegepast, bijvoorbeeld voor grondstabilisatie en als droogmiddel. Het gebruik van natriumchloride in beton om de verharding te versnellen is echter sinds 1974 verboden vanwege de schadelijke effecten op de wapening.
Toepassingen in de bouw
In de bouw wordt natriumchloride toegevoegd aan sommige betonmengsels om de sterkte en duurzaamheid te verhogen en speelt het een rol bij grondstabilisatie om oneffen of problematische bodems te stabiliseren. Daarnaast wordt zout gebruikt als droogmiddel op bouwterreinen. In het verleden werd calciumchloride (een ander chloridezout) gebruikt als reactieversneller in beton, met name bij koud weer, om de verharding te versnellen. Dit is echter sinds 1974 verboden in de norm vanwege de schadelijke effecten op de wapening.
Schadelijke effecten in de bouw
De aanwezigheid van chloriden, zoals natriumchloride (indringend vanuit bijvoorbeeld strooizouten of zeewater) of vroeger toegevoegd calciumchloride, in beton kan leiden tot corrosie van de staalwapening. Chloride-ionen tasten de beschermende passiveringslaag op de wapening aan, zelfs bij een hoge alkaliteit van het beton. Dit kan putcorrosie veroorzaken, een plaatselijke diepe aantasting van het staal, wat gevaarlijk is voor de constructieve veiligheid. Een te hoog chloridegehalte in gewapend beton wordt overschreden bij meer dan 0,4 massa% ten opzichte van het cementgewicht (conform VBT 1995/NEN 5950, paragraaf 6.11). Chlorideschade is soms herkenbaar aan donkerbruine roestvlekken op het betonoppervlak.
Gladheidbestrijding
Natriumchloride wordt veel gebruikt als strooizout in de winter om gladheid op wegen, fietspaden, voetpaden en parkeerplaatsen te bestrijden. Het werkt als dooimiddel door het vriespunt van water te verlagen. Wanneer natriumchloride in contact komt met ijs of sneeuw, vormt het pekel, wat bij lagere temperaturen vloeibaar blijft. Om effectief te zijn, is voldoende verkeer nodig om het zout goed met het water te mengen. Bij zeer lage temperaturen verliest natriumchloride aan effectiviteit, waarbij soms calciumchloride een alternatief kan zijn.
Gebruikte bronnen: