NEN-Normen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
NEN-normen zijn Nederlandse afspraken die marktpartijen vrijwillig maken over de kwaliteit en veiligheid van producten, diensten en processen.
Omschrijving
Het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) is een neutrale partij die de ontwikkeling van normen begeleidt en stimuleert. NEN inventariseert de behoefte aan normen en brengt belanghebbenden samen om deze te financieren en te ontwikkelen. Dit gebeurt zowel binnen sectoren als op nationaal, Europees (NEN-EN, Eurocodes) en mondiaal (ISO) niveau. Normen zorgen voor een basis voor veilige, gezonde en duurzame installaties en producten en dragen bij aan efficiënte processen. In de bouwsector vormen normen een belangrijk instrument om te voldoen aan wettelijke voorschriften, kwaliteit te waarborgen en veiligheid te garanderen. Ze bieden een gestandaardiseerde aanpak voor het ontwerpen, construeren en onderhouden van bouwwerken. Hoewel NEN-normen in principe vrijwillig zijn, verwijst onder andere het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) naar ongeveer 150 normen die bepalingsmethoden bevatten voor de vereiste kwaliteitsniveaus. Ook de Wet kwaliteitsborging (Wkb) maakt gebruik van normen en praktijkrichtlijnen (NPR's) voor de controle op de kwaliteit van bouwwerken.
NEN, NEN-EN en ISO normen
Naast puur Nederlandse NEN-normen bestaan er ook Europese normen (NEN-EN, zoals NEN-EN 206 voor beton of NEN-EN 13501-1 voor brandgedrag van materialen) en internationale normen (ISO). NEN vertegenwoordigt Nederland in Europese en mondiale normalisatieorganisaties zoals CENELEC en IEC. NEN-EN normen kunnen worden beschouwd als door de Europese Unie goedgekeurde oplossingen, maar een NEN-norm is en blijft een niet-geharmoniseerde norm. Nederlandse Praktijkrichtlijnen (NPR's) worden ook uitgegeven door NEN en kunnen bestaan uit bijvoorbeeld computerprogramma's, vereenvoudigde bepalingsmethoden of concrete voorbeelden die voldoen aan een Bouwbesluit-eis. Nederlandse Technische Afspraken (NTA's) zijn richtlijnen die gaan over de praktische uitwerking van een norm uit het Bbl en hebben een lagere status dan een NEN-norm.
Toepassing en verplichting
Hoewel de toepassing van normen veelal vrijwillig is, kan wet- en regelgeving zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) dwingend verwijzen naar specifieke normen, bijvoorbeeld voor gas-, water- en elektriciteitsinstallaties. In deze gevallen is het verplicht de normen te gebruiken die in het Bbl zijn opgenomen. Ook kan via een gelijkwaardige maatregel worden aangetoond dat aan de regels van het Bbl wordt voldaan, waarbij de normen als referentie dienen om de gelijkwaardigheid aan te tonen. Dwingend voorgeschreven normen zijn kosteloos in te zien bij NEN en het bestuursorgaan dat de verwijzing vaststelt.
Vergelijkbare termen
ISO-Normen
Gebruikte bronnen: