Monument
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een monument is een overblijfsel van kunst, cultuur, architectuur of nijverheid dat van algemeen belang wordt geacht vanwege historische, volkskundige, artistieke, wetenschappelijke, industrieel-archeologische of andere sociaal-culturele waarde.
Omschrijving
Monumenten zijn onroerende zaken die deel uitmaken van het cultureel erfgoed. Ze kunnen diverse vormen aannemen, waaronder gebouwen, objecten, terreinen of parken. In Nederland worden monumenten beschermd op basis van de Erfgoedwet en ingedeeld als rijksmonumenten, provinciale monumenten of gemeentelijke monumenten. Rijksmonumenten zijn van nationaal belang, terwijl provinciale en gemeentelijke monumenten lokaal of regionaal van betekenis zijn. Voor wijzigingen aan een monument is doorgaans een omgevingsvergunning vereist. De beschermde status heeft tot doel het behoud van de geschiedenis en de identiteit van een samenleving te waarborgen.
Soorten monumenten
Monumenten kunnen onderverdeeld worden in verschillende categorieën, zoals bouwkundige monumenten (gebouwen), archeologische monumenten (terreinen met sporen uit het verleden), tuin- of parkmonumenten (aangelegde groene structuren) en roerende monumenten (zoals beeldhouwwerken). Ook objecten gerelateerd aan specifieke materialen, zoals betonnen erfgoed, kunnen de status van monument hebben.
Bescherming en instandhouding
De bescherming van monumenten omvat het behoud, onderhoud, gebruik en wetenschappelijk onderzoek ervan. Dit wordt geregeld door overheden, zoals de rijksoverheid, provincie en gemeente. Eigenaren van monumenten dienen voor ingrijpende wijzigingen een omgevingsvergunning aan te vragen bij de gemeente. Er bestaan tevens mogelijkheden voor subsidie of leningen voor het onderhoud en de restauratie van monumenten.
Vergelijkbare termen
Erfgoed
Gebruikte bronnen: