Monnik
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een monnik is een bolle dakpan die, in combinatie met een holle pan (non), wordt gebruikt in een oud systeem van dakbedekking waarbij de pannen om en om over elkaar heen liggen.
Omschrijving
Het 'monnik en non' systeem van dakbedekking bestaat uit twee typen dakpannen: de bolle monnik en de holle non. Deze pannen, vaak toelopend van vorm, worden om en om gelegd. De nonnen liggen met de bolle zijde naar beneden, en de monniken met de bolle zijde naar boven, overlappend over de naden tussen twee nonnen. Dit overlappende systeem zorgt voor een dubbele dekking van het dak. Hoewel het een oud type dakbedekking is, dat in Nederland niet meer veel voorkomt, wordt het nog toegepast in bijvoorbeeld mediterrane gebieden of soms bij restauraties en moderne bouwwerken met een mediterrane stijl. Om verschuiven te voorkomen, kunnen de pannen met cement worden vastgezet.
Historische context
Het monnik en non systeem behoort tot de oudste modellen dakpannen, die in de tweede helft van de 15e eeuw weer in gebruik kwamen na een periode waarin andere materialen zoals stro, riet of leien werden gebruikt. Het systeem vertoont overeenkomsten met de Romeinse 'Tegula en Imbrex', hoewel de onderste pan (tegula) bij de Romeinen vlak was, in tegenstelling tot de holle non. Vroeger werden soms stroproppen gebruikt om kieren af te dichten en de pannen stabieler te leggen.
Verschil met andere pannen
In tegenstelling tot modernere holle dakpannen (zoals de verbeterde of opnieuw verbeterde holle pan) hebben monniken en nonnen doorgaans geen of een eenvoudige sluiting. Latere varianten van holle pannen kregen neusjes of horentjes om wegglijden te voorkomen en een betere wind- en waterdichtheid te realiseren door middel van sluitingen aan de zijkant en kop.
Vergelijkbare termen
Vorstpan
Gebruikte bronnen: