Masterplan
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een masterplan is een stedenbouwkundige visie of strategisch plan dat de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van een gebied op hoofdlijnen vastlegt.
Omschrijving
Een masterplan dient als leidraad voor grootschalige en complexe ruimtelijke projecten, variërend van wijken tot hele steden of regio's. Het omvat een analyse van de bestaande situatie, vertaalt een visie in ruimtelijke concepten en bepaalt de samenhang, ambities en randvoorwaarden voor toekomstige ontwikkelingen en inrichtingsprojecten. Het legt de grote lijnen vast voor onder meer programma (wat er gerealiseerd moet worden), functies, bebouwingsstructuur, ontsluiting, verkeer, parkeren, groenstructuur en de aansluiting op de omgeving. Vaak is het opstellen van een masterplan een multidisciplinair proces waarbij verschillende experts en belanghebbenden betrokken zijn, zoals stedenbouwkundigen, architecten, landschapsarchitecten, overheden, ontwikkelaars en soms ook bewonersgroepen. Een masterplan is doorgaans flexibel van opzet en dient als basis voor verdere uitwerking in meer gedetailleerde plannen, zoals stedenbouwkundige plannen of Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP's).
Toepassing en doel
Masterplannen worden met name ingezet bij omvangrijke projecten of bij een groot patrimonium, zoals een scholensite met meerdere gebouwen of locaties. Het doel is om een langetermijnvisie te ontwikkelen die rekening houdt met toekomstige ontwikkelingen, zoals leerlingaantallen bij scholen of demografische verschuivingen in een wijk. Het plan helpt bij het efficiënt besteden van budgetten en het realiseren van kwaliteitsvolle projecten die passen binnen een bredere strategische visie voor het gebied.
Proces
Het opstellen van een masterplan omvat doorgaans meerdere fasen. Dit begint met een analyse van de bestaande situatie en het formuleren van een visie en projectdefinitie. Vervolgens wordt door middel van ontwerpend onderzoek een voorkeursscenario bepaald, wat resulteert in het masterplan op hoofdlijnen. Dit plan wordt daarna verder uitgewerkt en doorloopt een goedkeuringstraject. Een belangrijk onderdeel van het proces kan interactie met toekomstige gebruikers en belanghebbenden zijn om wensen en behoeften in kaart te brengen. Het masterplan kan ook een fasering en ontwikkelingsstrategie bevatten voor de realisatie van deelprojecten.
Vergelijkbare termen
Structuurvisie
Gebruikte bronnen: