Mashrabiya
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mashrabiya is een traditioneel architectonisch element in de Arabische en Islamitische wereld, bestaande uit een houten roosterwerk dat gebruikt wordt voor ramen, balkons of als afscherming, kenmerkend voor traditionele huizen en paleizen.
Omschrijving
Mashrabiya's zijn gedraaid houten roosters, vaak met geometrische patronen, die worden toegepast in ramen, deuren en erkers van gebouwen in de Islamitische architectuur. Ze bieden bescherming tegen direct zonlicht, zorgen voor luchtcirculatie en beperken de inkijk van buitenaf. Dit element, dat al sinds de middeleeuwen wordt gebruikt en populair was tijdens de Ottomaanse periode, dient zowel functionele als esthetische doeleinden.
Functie en toepassing
De fijne openingen in het roosterwerk van een mashrabiya maken het mogelijk om naar buiten te kijken zonder zelf gezien te worden, vergelijkbaar met een jaloezie. Naast privacy biedt het roosterwerk verkoeling door luchtstromen te creëren in warme klimaten. Het filtert tevens het zonlicht, waardoor het binnen minder heet wordt.
Hedendaagse relevantie
Ondanks een periode van afname in populariteit in de 19e en 20e eeuw, is er hernieuwde interesse in de mashrabiya in de hedendaagse architectuur. Dit komt mede door de focus op duurzaamheid en efficiënte koeling in warme klimaten. Moderne gebouwen, zoals het Institut du Monde Arabe in Parijs en de Al Bahr-torens in Abu Dhabi, maken gebruik van de principes van de mashrabiya voor zonwering en esthetiek. Ook op de Expo 2020 in Dubai werd de mashrabiya techniek toegepast in het Belgische paviljoen om beschutting te bieden tegen de zon.
Vergelijkbare termen
Jali
Gebruikte bronnen: