Mantel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mantel is een omhulsel, bekleding of frame dat in de bouw wordt toegepast ter bescherming, afdichting of decoratie van constructies, leidingen of openingen.
Omschrijving
De term 'mantel' kent in de bouwkunde meerdere betekenissen. Eén veelvoorkomende toepassing is die van een *schoorsteenmantel*. Dit is het frame dat de opening van een open haard of schouw omringt en vaak dient als decoratief element, vervaardigd uit materialen zoals hout of natuursteen. Daarnaast verwijst 'mantel' naar een beschermend omhulsel of casing. Dit kan een *leidingmantel* zijn die buizen of kabels beschermt tegen beschadiging, weersinvloeden of wordt gebruikt voor afdichting. De term 'mantel' wordt ook gebruikt als synoniem voor een *schacht*, bijvoorbeeld de bekleding rondom een funderingspaal of sonderingsconus.
Schoorsteenmantel
De schoorsteenmantel, ook wel schoorsteenstuk genoemd, is het deel van de schouw dat zich rond en boven de vuurhaard bevindt. Oorspronkelijk was de schoorsteenmantel vaak vormgegeven als een kap of uitstekend gedeelte om rook op te vangen en naar het rookkanaal te leiden. In de loop der tijd is de nadruk verschoven naar de decoratieve functie. Moderne schoorsteenmantels zijn esthetische omlijstingen van de open haardopening, vaak voorzien van een bovenzijde die als schouwplank dient. Ze kunnen gemaakt zijn van diverse materialen, waaronder hout of natuursteen zoals marmer of hardsteen.
Mantel als Omhulsel of Schacht
Naast de schoorsteenmantel wordt de term 'mantel' gebruikt voor een beschermende laag of omhulsel rond andere bouwkundige of civieltechnische elementen. Een *leidingmantel* is een bekleding die kabels of buizen omgeeft, bijvoorbeeld ter bescherming tegen mechanische beschadiging, corrosie of om een afdichting te creëren bij doorvoeringen. Deze mantels zorgen ervoor dat de leidingen op een veilige manier kunnen functioneren, zelfs onder zware omstandigheden of bij interactie met de omgeving, zoals bij ondergrondse boringen. Tevens kan 'mantel' de bekleding aanduiden die als *schacht* functioneert rond objecten zoals heipalen of sondes, ter bescherming of om specifieke interacties met de grond te reguleren.
Vergelijkbare termen
Omhulsel
Gebruikte bronnen: