Liftkooi
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De liftkooi, ook wel liftcabine genoemd, is het compartiment van een lift waarin personen of goederen worden vervoerd binnen de liftschacht.
Omschrijving
De liftkooi is een essentieel onderdeel van een liftsysteem. Het is de ruimte waar gebruikers zich in bevinden tijdens de rit tussen verschillende verdiepingen. De kooi beweegt verticaal in de liftschacht langs geleiderails. Naast de kooi bevindt zich vaak een contragewicht in de schacht, dat helpt om het gewicht van de kooi en de lading te balanceren, waardoor de motor minder kracht nodig heeft voor de beweging. De constructie van een liftkooi omvat een vloer, wanden en een plafond. De wanden en het interieur kunnen worden afgewerkt met diverse materialen zoals metaalplaten, hout of zink. Belangrijke veiligheidsvoorzieningen zoals noodstopknoppen, verlichting en communicatiemiddelen zijn standaard aanwezig in de liftkooi om de veiligheid van de gebruikers te waarborgen. Ook is een belastingplaat verplicht, waarop het maximaal toegestane gewicht en het maximum aantal passagiers staan vermeld.
Veiligheid en regelgeving
Veiligheid is cruciaal bij liften. De liftkooi moet tijdens de rit volledig afgesloten zijn met dichte wanden, vloer, plafond en deuren. Deuren zijn een veelvoorkomende oorzaak van storingen bij liften. Moderne regelgeving, zoals de Liftenrichtlijn en het Bouwbesluit, stelt strenge eisen aan de veiligheid van liften en de componenten, inclusief de liftkooi. Het Bouwbesluit specificeert bijvoorbeeld minimale afmetingen voor liftkooien in woongebouwen om rolstoeltoegankelijkheid te garanderen, met grotere afmetingen vereist voor woongebouwen met meer dan zes woningen ten behoeve van brancardtoegang. Ook moet er in de kooi duidelijke instructie zijn hoe passagiers zichzelf in geval van storing kunnen bevrijden. Noodverlichting in de kooi is eveneens verplicht om communicatie met hulpdiensten mogelijk te maken bij stroomuitval. Het frame van de liftkooi speelt een belangrijke rol in de veiligheid; het is de structuur die de cabine en de deur ondersteunt en is vaak van staal gemaakt. Veiligheidssystemen, gekoppeld aan het kooiframe, zorgen ervoor dat de cabine tot stilstand komt bij overschrijding van de snelheid of een vrije val. Bij onderhoud kan een monteur zich bovenop de liftkooi bevinden, wat risico's met zich meebrengt die door veiligheidsprocedures en -lijnen worden beperkt.
Soorten en aandrijving
Er bestaan verschillende typen liften met bijbehorende liftkooien, afhankelijk van de aandrijving en het beoogde gebruik. Veelvoorkomende types zijn tractieliften en hydraulische liften. Bij tractieliften beweegt de liftkooi door middel van staalkabels en een contragewicht, aangedreven door een elektromotor. Hydraulische liften verplaatsen de kooi door middel van oliedruk die een zuiger in een cilinder aanstuurt, direct of indirect via kabels. Naast deze hoofdtypen zijn er ook trommelliften, spindelliften, tandheugelliften en vacuümliften, elk met hun specifieke werking voor het verplaatsen van de kooi. Een bijzondere toepassing is de jumplift, een zelfklimmende liftkooi die meegroeit met de bouw van hoogbouw.
Vergelijkbare termen
Liftschacht
Gebruikte bronnen: