Kwelm
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kwelm is het opwaarts stromen van grondwater, vaak veroorzaakt door een verschil in waterdruk.
Omschrijving
Kwelm treedt op wanneer grondwater onder druk vanuit diepere lagen naar boven wordt geperst. Dit kan diverse oorzaken hebben, zoals een hogere waterstand in nabijgelegen rivieren of kanalen, of de aanwezigheid van een ondoordringbare bodemlaag die het grondwater opstuwt. Kwelm is een natuurlijk verschijnsel, maar kan ook beïnvloed worden door menselijke activiteiten zoals het aanleggen van dijken of het uitgraven van bouwputten. Het omhoogkomende kwelwater kan problemen veroorzaken in de bouw, zoals wateroverlast, verzadiging van de bodem en stabiliteitsproblemen bij funderingen en kelders.
Context en Gevolgen
Kwelm is vooral relevant in gebieden dicht bij grote waterlichamen zoals rivieren, met name achter dijken waar water onder de dijk door sijpelt. Bij hoge waterstanden in de rivier neemt de kwelm toe. In de zomer kan er juist sprake zijn van wegzijging, waarbij water vanuit de polder naar de rivier stroomt door een lager rivierpeil. Kwelm kan leiden tot het wegspoelen van fijne gronddeeltjes, een fenomeen dat bekend staat als piping, wat de stabiliteit van dijken kan aantasten. Kwelwater heeft vaak een specifieke samenstelling, zoals arm aan zuurstof en voedingsstoffen maar rijk aan kalk en ijzer, wat invloed kan hebben op de plaatselijke flora en fauna.
Beheer in de Bouw
In de bouwpraktijk, met name bij het realiseren van bouwputten in gebieden met hoge grondwaterstanden, is het beheersen van kwelm essentieel. Methoden om kwelm tegen te gaan zijn onder meer het toepassen van drainage-systemen, het aanbrengen van onderwaterbeton of het plaatsen van damwanden. Goede monitoring van kwelm is cruciaal om de stabiliteit en duurzaamheid van bouwconstructies te waarborgen en negatieve effecten op de lokale waterhuishouding te minimaliseren.
Vergelijkbare termen
Grondwaterstijging
Gebruikte bronnen: