Kwaaitaal-element
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een Kwaaitaal-element is een geprefabriceerd betonnen vloerelement, geproduceerd door de firma Kwaaitaal, dat veelvuldig is toegepast in vloerconstructies in Nederland tussen circa 1965 en 1983.
Omschrijving
Kwaaitaalvloeren zijn prefab betonnen systeemvloeren die werden ontwikkeld in een periode met hoge woningnood om sneller te kunnen bouwen. Ze bestaan uit betonnen elementen, vaak herkenbaar aan een gewelfde onderkant, opgebouwd uit een betonnen drukboog en draagribben met wapeningsstaal. Tussen de betonnen elementen werden destijds veelal vulblokken geplaatst, die echter in de oorspronkelijke definitie incorrect werden benoemd als onderdeel van het Kwaaitaal-element zelf. Deze vloeren werden afgewerkt met een bovenlaag van beton. Ze werden voornamelijk gebruikt als begane grondvloer in woningen en bedrijfspanden. Een belangrijk kenmerk en probleem van veel Kwaaitaalvloeren is de gevoeligheid voor betonrot (corrosie van het wapeningsstaal), veroorzaakt door de toevoeging van calciumchloride als verhardingsversneller tijdens de productie. Dit versnelde weliswaar het uithardingsproces, maar leidde op termijn tot het roesten en uitzetten van de wapening, wat het omliggende beton kan wegdrukken en de constructieve veiligheid aantast. Niet alle Kwaaitaalvloeren zijn aangetast; schade varieert en hangt mede af van omgevingsfactoren zoals een vochtige kruipruimte. Naast Kwaaitaal-elementen bestonden er vergelijkbare systemen zoals de Mantavloer.
Herkenning en Schade
Een Kwaaitaalvloer is vaak te herkennen aan de gewelfde onderkant van de betonnen elementen, met bogen van circa 50 cm breed en een hoogte van 18 of 20,5 cm. Soms is de naam 'Kwaaitaal' zichtbaar op de kopse kant van de vloerelementen of op piepschuim kopschotten die bij de oplegging op de fundering zijn gebruikt. Schade aan Kwaaitaalvloeren, ook wel 'betonrot' genoemd, uit zich meestal als roestbruine verkleuringen, scheurvorming in het beton of afgebrokkelde stukken beton (schollen) nabij de wapening. Deze schade ontstaat doordat de toevoeging van calciumchloride tijdens de productie leidt tot corrosie (roesten) van het wapeningsstaal. Roest neemt meer volume in beslag dan staal, waardoor het omliggende beton wordt weggedrukt en afbrokkelt. Vocht, met name in kruipruimtes, versnelt dit proces aanzienlijk. De ernst van de schade kan per element verschillen en vermindert de draagkracht en veiligheid van de vloer.
Inspectie en Herstel
Het is raadzaam om een woning met een Kwaaitaalvloer te laten inspecteren door een bouwkundige om de staat van de vloer te beoordelen en eventuele schade vast te stellen. De inspectie wordt bij voorkeur uitgevoerd volgens gestandaardiseerde richtlijnen, zoals de CUR-Aanbeveling 79, om een objectieve beoordeling te garanderen. Op basis van de inspectie kan een hersteladvies worden opgesteld. Mogelijke herstelmethoden variëren afhankelijk van de ernst van de schade en kunnen bestaan uit handmatig repareren van aangetaste plekken met reparatiemortel, kathodische bescherming om corrosie te stoppen, of constructieve ondersteuning met bijvoorbeeld een staalconstructie. In ernstige gevallen kan het noodzakelijk zijn de vloer volledig te vervangen, eventueel door een ander vloersysteem zoals een schuimbetonvloer of cassettevloer.
Gebruikte bronnen: