Kruispannen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kruispannen zijn machinaal vervaardigde dakpannen met kop- en zijsluiting, die gekenmerkt worden door een bolvormig ornament en altijd in kruisverband worden gelegd.
Omschrijving
De kruispan, ook bekend als Bouletpan of Echter pan, is een type dakpan dat eind 19e eeuw in productie kwam, oorspronkelijk via een Franse fabrikant genaamd Boulet en later ook in Nederland geproduceerd, onder andere in Echt. Ze onderscheiden zich door een opvallende lepelvormige bol aan één kant. De naam 'kruispan' komt voort uit de manier van leggen, waarbij de pannen in opvolgende rijen een halve pan verspringen (kruisverband), wat zorgt voor een uniek en levendig dakbeeld. Dit in tegenstelling tot veel andere dakpannen die recht boven elkaar worden gelegd. Kruispannen zijn voorzien van een fors verhoogde rand voor betere waterafvoer en hebben kop- en zijsluitingen die zorgen voor een goede aansluiting en waterdichtheid. Ze zijn doorgaans kleiner dan veel andere dakpannen en creëren daardoor een fijn lijnenspel op het dak. Hoewel ze geschikt zijn voor verschillende architectuurstijlen, van traditioneel tot modern, worden ze vaak toegepast bij renovatie- en restauratieprojecten van oudere of monumentale panden, omdat ze de authentieke uitstraling kunnen behouden. Ze zijn verkrijgbaar in diverse kleuren en afwerkingen, zoals naturel, mat en glanzend verglaasd, en gesmoord voor een blauwzwarte kleur. De dekkende grootte van een kruispan is ongeveer 20 bij 23 cm, en er gaan gemiddeld 21,1 tot 22,9 pannen per vierkante meter.
Toepassing en Hulpstukken
Kruispannen zijn bijzonder geschikt voor renovatie en restauratie, met name bij oudere en monumentale gebouwen waar de klassieke uitstraling behouden moet blijven. Ze kunnen echter ook toegepast worden bij nieuwbouw om een karakteristiek element toe te voegen. Door de kruislingse legging is het mogelijk om patronen te creëren op het dakvlak. Voor een complete dakbedekking met kruispannen zijn diverse hulpstukken beschikbaar, waaronder gevelpannen (zowel links als rechts, en halve varianten), halfronde vorsten (begin-, eind- en hoekkeperbeginvorsten), schubvorsten, platte vorsten en broekstukken.
Vergelijkbare termen
Dakpannen
Gebruikte bronnen: