Kristallisatie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het proces waarbij opgeloste stoffen in water zich, na verdamping van het water, in de poriën van bouwmaterialen als vaste kristallen afzetten.
Omschrijving
In de bouwkunde is kristallisatie vaak gerelateerd aan zouten die via vocht in het materiaal aanwezig zijn. Wanneer het water verdampt, blijven de opgeloste zouten achter en vormen kristallen in de poriën van bijvoorbeeld metselwerk of beton. Dit kan leiden tot zoutschade, zoals afpoederen, schilferen, kruimelen of afbrokkelen van het materiaal. De aangroeiende zoutkristallen veroorzaken druk in het poriesysteem, wat de schade veroorzaakt.
Kristallisatie en schade
Zoutschade door kristallisatie kan ontstaan doordat zouten, opgelost in vocht, in een constructie terechtkomen. Dit kan via optrekkend vocht, regenwater, of zouten die al in de materialen aanwezig zijn (inherente zouten) of later toegevoegd worden, zoals strooizout. Wanneer het vocht verdampt, kristalliseren de zouten. Als dit aan het oppervlak gebeurt, spreekt men van uitbloeiing. Vindt de kristallisatie binnenin het materiaal plaats, dan kan dit leiden tot aanzienlijke schade doordat de groeiende kristallen druk uitoefenen op het omliggende materiaal. Vooral sulfaten, nitraten en chloriden kunnen bij kristallisatie een grote volumetoename veroorzaken en zo fysieke schade teweegbrengen, zoals microscheuren die zich na verloop van tijd opstapelen.
Toepassing in zelfherstellend beton
Kristallisatie wordt ook actief benut in innovatieve bouwmaterialen zoals zelfherstellend beton. Hierbij worden speciale chemische componenten aan het beton toegevoegd. Wanneer water een scheur in het beton binnendringt, worden deze componenten geactiveerd en reageren ze met vrije kalk in het beton. Dit proces resulteert in de vorming van onoplosbare kristallen, vaak calcium silicaat hydraat (CSH) kristallen, die de scheuren opvullen en de waterdichtheid van de constructie herstellen. Dit vermindert verdere schade door vocht en verlengt de levensduur van het beton.
Gebruikte bronnen: