Kraagsteen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kraagsteen is een uit een muur stekend stenen of houten element dat dient ter ondersteuning van een constructiedeel zoals een balk, boog, gewelfrib, kroonlijst of balkon, of een object zoals een beeldhouwwerk.
Omschrijving
Van oudsher worden kraagstenen in muren toegepast om gewicht te dragen van bovengelegen elementen. Ze worden ook wel aangeduid als 'console' of 'draagsteen', hoewel 'console' een bredere term kan zijn voor uitstekende constructiedelen van diverse materialen zoals beton en staal. Een kraagsteen is specifiek van steen of hout. De vorm en versiering van kraagstenen kunnen variëren afhankelijk van de bouwstijl en periode, en naast hun constructieve functie dienen ze vaak ook esthetische doelen.
Toepassingen
Kraagstenen worden toegepast om diverse elementen te dragen, waaronder het beginpunt van een boog of gewelfribben, het uiteinde van een balk of een borstwering. Ze kunnen ook beelden, kroonlijsten of balkons ondersteunen. In de beton- en staalbouw worden consoles, die vergelijkbaar zijn in functie, gebruikt voor het bevestigen van prefab liggers of om vloeren te dragen.
Varianten en gerelateerde termen
De term 'console' is een meer algemene benaming voor een uitkragend constructiedeel. Een kraagsteen is specifiek een console van steen of soms hout. Eenvoudige houten consoles worden ook wel 'klossen' genoemd, bijvoorbeeld onder een dakgoot. Een 'draagsteen' is een synoniem voor kraagsteen, met name wanneer het een ingemetseld stuk natuursteen betreft dat een dragende functie heeft, zoals onder het uiteinde van een balk of als fundament onder een kolom. Een 'krolneut' kan in sommige gevallen ook een kraagsteen betekenen, hoewel het vaker verwijst naar een uitstekend, krullend ornament.
Vergelijkbare termen
Console
Gebruikte bronnen: