Korbeel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een korbeel is een schoor of schuinstaande balk die een verticale of schuinstaande constructie, zoals een muurstijl of spant, verbindt met een horizontale balk, zoals een gebintbalk of spantbalk, om deze te ondersteunen en de constructie te verstevigen.
Omschrijving
De primaire functie van een korbeel is het ondersteunen van de erboven gelegen balk en het verminderen van de buigspanning door de overspanning te verkorten. De driehoekige vorm die ontstaat door de verbinding van stijl, korbeel en balk, draagt bij aan de stijfheid van de constructie, bijvoorbeeld in een kap- of gebintconstructie. Korbeels helpen ook bij het opvangen van windbelasting. Historisch werden korbeels vaak gemaakt van hout, soms kromme stukken die hiervoor geschikt waren. De vorm en versiering kunnen inzicht geven in de ouderdom van het bouwelement. De verbinding van het korbeel met de balk kan volledig ondersteunend zijn, of uitgevoerd als een gelipte verbinding voor extra stevigheid. Een constructie bestaande uit een muurstijl, korbeel en sleutelstuk wordt een korbeelstel genoemd en vormt een onvervormbare driehoek.
Terminologie
De term 'korbeel' wordt ook wel aangeduid als 'karbeel', 'kraagsteen', 'schoor', 'schoorbalkje', 'steunpunt' of 'stut in de muur'. In Limburgs dialect wordt soms de term 'kebeel' gebruikt. De termen 'korbeel' en 'karbeel' zijn afgeleid van het Oudfranse 'corbel', wat 'uitstekende kraagsteen' betekende en uiteindelijk teruggaat op het Latijnse woord voor raaf ('corvus').
Verschil met console
Een sleutelstuk wordt soms onterecht als console aangeduid. Een sleutelstuk is onderdeel van een houtconstructie (een korbeelstel met muurstijl en korbeel), terwijl een console een meer algemene, enkelvoudige ondersteunende klos kan zijn, gemaakt van diverse materialen zoals hout, natuursteen, beton of gietijzer. Een console hoeft niet per se in de muur te rusten, maar kan ook bevestigd zijn.
Vergelijkbare termen
schoor
Gebruikte bronnen: