Kopsteen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kopsteen is een baksteen die in metselwerk met zijn korte zijde zichtbaar is in het gevelvlak.
Omschrijving
In metselwerk verwijst een 'kop' naar de korte zijde van een baksteen, in tegenstelling tot de lange zijde die 'strek' wordt genoemd. Een kopsteen wordt zo geplaatst dat deze korte zijde zichtbaar is in de buitenkant van de muur. Dit is een fundamenteel element in diverse metselverbanden, zoals het Vlaams verband en het Kruisverband, waarbij de afwisseling van koppen en strekken het patroon en de stabiliteit van de muur bepaalt. Naast de standaardtoepassing in metselverbanden, kunnen kopstenen ook speciaal gevormd zijn, bijvoorbeeld met een afgeschuinde kant, om decoratieve effecten te bereiken of te dienen als onderdeel van specifieke bouwelementen zoals raamdorpels.
Kop in metselverband
In de context van metselverbanden is een kop de korte zijde van een baksteen. Metselverbanden worden gevormd door de afwisseling en plaatsing van de lange zijde (strek) en de korte zijde (kop) van bakstenen. De kopsteen, de steen die met de korte zijde zichtbaar is, is essentieel voor de structuur en het patroon van veel traditionele verbanden, zoals onder andere het staand verband en het kettingverband. De plaatsing van kopstenen en strekstenen bepaalt mede de stabiliteit en het uiterlijk van de gemetselde muur.
Toepassing en varianten
Kopstenen worden niet alleen gebruikt in traditionele metselverbanden voor muren, maar kunnen ook functioneren als specifieke bouwelementen. Zo kunnen speciale kopstenen met een getande of afgeschuinde vorm toegepast worden om decoratieve effecten te creëren in gevels of als onderdeel van raamdorpels. Bij raamdorpels kan een aanvullende kopsteen de dorpellijn verlengen en extra accentueren. In sommige gevallen worden steenstrips, die het uiterlijk van baksteen metselwerk nabootsen, ook uitgevoerd als kopsteen.
Vergelijkbare termen
Deksteen
Gebruikte bronnen: