Knelplank
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een knelplank, ook wel knijpplank of knijpdeel genoemd, is een plank die wordt toegepast bij rieten daken, voornamelijk ter hoogte van de dakvoet, om het riet op zijn plaats te houden en te zorgen voor een goede afwatering.
Omschrijving
De knelplank is essentieel voor de bevestiging en functionering van een rieten dak. Deze plank bevindt zich doorgaans aan de dakvoet, zo'n 15 cm boven de dakrand, onder de rietbedekking. De voornaamste functie is het onder spanning brengen van het riet aan de onderzijde. Dit 'knellen' zorgt ervoor dat het riet stevig vastzit, waardoor het minder snel opwaait door wind en beschadiging wordt voorkomen. Daarnaast draagt de knelplank bij aan een effectieve afwatering: het water loopt via het onderste deel van het riet naar beneden en niet langs de gevel. Om ventilatie onder het rieten dak mogelijk te maken en waterafvoer te bevorderen, zijn knelplanken vaak voorzien van gaten of perforaties. Er bestaan speciale geperforeerde knelplanken van materialen zoals koper of aluminium die zorgen voor extra ventilatie.
Toepassing en Alternatieven
Knelplanken worden voornamelijk gebruikt bij de dakvoet van rieten daken. Bij de nok van een rieten dak wordt een vergelijkbaar onderdeel gebruikt, dat echter 'knellat' wordt genoemd. Bij molens met een rieten dak spreekt men soms van een 'duis' of 'duisplank', die vaak breder is en horizontaal wordt geplaatst vanwege de steilere dakhoek. Als alternatief voor een knelplank kan bij de dakvoet van een rieten dak ook een rieten of stro rol, bekend als 'knijprol' of 'wiep', worden toegepast.
Knelling
Het principe van 'knelling' houdt in dat het riet over de rand van de onderconstructie uitsteekt en onder spanning wordt gezet. De aanbevolen knelling varieert tussen de 40 en 60 mm, afhankelijk van de verwachte windbelasting. Het riet moet ongeveer 15 cm over de knelplank uitsteken, gemeten aan de binnenkant. Een goede knelling is belangrijk voor de afwatering en om te voorkomen dat wind onder het dak slaat.
Vergelijkbare termen
Daklat
Gebruikte bronnen: