Kerkbank
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kerkbank is een zitmeubel in een kerkgebouw, vaak in rijen geplaatst, waarop kerkgangers tijdens een dienst kunnen zitten of knielen.
Omschrijving
Kerkbanken zijn speciaal ontworpen zitplaatsen voor meerdere personen in een kerk. Ze zijn doorgaans vervaardigd uit hout, zoals eiken-, beuken- of elzenhout, bekend om hun duurzaamheid. Het ontwerp kan variëren van eenvoudig tot rijk versierd, afhankelijk van de bouwstijl en de periode waarin de kerk is gebouwd. Historisch gezien konden kerkbanken afgeschermd zijn met hoge zijkanten en deurtjes, en waren er specifieke banken voor bepaalde groepen, zoals armenbanken, herenbanken of banken voor geestelijken. De zijkant van een kerkbank of gestoelte wordt ook wel een 'wang' genoemd. Kerkbanken zijn een belangrijk onderdeel van het kerkinterieur en de inrichting van de kerkzaal, waarbij de opstelling kan bijdragen aan de focus op bijvoorbeeld de kansel. In sommige moderne kerken worden kerkbanken vervangen door stoelen voor meer flexibiliteit.
Historische context en varianten
In de geschiedenis van kerkinterieurs zijn diverse soorten kerkbanken ontstaan. Zo bestonden er 'gesloten kerkbanken' die afgeschermd waren en soms voorzien van deurtjes. Daarnaast waren er specifieke banken voor bepaalde groepen in de samenleving, zoals armenbanken voor minderbedeelden of herenbanken voor hooggeplaatste personen. Ook kon er onderscheid zijn in banken bestemd voor geestelijken. Soms waren deze banken qua formaat en decoratie anders uitgevoerd dan de standaard kerkbanken. In sommige gevallen, zoals bij de 'kraak' in de kerk van Oosterend, bleek een constructie die later als galerij werd gezien, oorspronkelijk bedoeld te zijn als kerkbank of tribune voor een zangkoor.
Materialen en constructie
Kerkbanken worden traditioneel vervaardigd uit duurzame houtsoorten. Eikenhout is hiervoor een populair materiaal vanwege de sterkte en lange levensduur. Ook beuken- en elzenhout worden genoemd als geschikte materialen voor kerkbanken en kerkstoelen. De constructie van kerkbanken is gericht op stevigheid en duurzaamheid, passend bij intensief gebruik in een kerkgebouw.
Gebruikte bronnen: