Just-in-time
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Just-in-time (JIT) is een logistieke strategie in de bouw waarbij materialen, materieel en arbeidskrachten pas op de bouwplaats worden geleverd op het moment dat ze nodig zijn voor directe verwerking, met als doel verspilling en opslag te minimaliseren en efficiëntie te verhogen.
Omschrijving
Het Just-in-time principe, ook bekend als JIT-levering of JIT-logistiek, vindt zijn oorsprong in de maakindustrie en is gericht op het stroomlijnen van processen door voorraden te minimaliseren. In de bouwsector betekent dit dat de aanvoer van bouwmaterialen en andere benodigdheden nauwkeurig wordt afgestemd op de bouwplanning. Materialen worden geleverd 'net op tijd', dus niet te vroeg en niet te laat, zodat ze direct verwerkt kunnen worden. Dit vermindert de noodzaak voor grote opslagruimtes op de bouwplaats, wat vooral gunstig is bij projecten in stedelijke gebieden waar ruimte beperkt is. Het helpt ook om schade aan, diefstal van, of verlies van materialen te voorkomen. De implementatie van JIT vereist een nauwe samenwerking en duidelijke communicatie tussen alle betrokken partijen, waaronder leveranciers, aannemers en onderaannemers. Het is een belangrijk onderdeel van 'lean bouwen', een filosofie gericht op het maximaliseren van waarde en het minimaliseren van verspilling in alle bouwprocessen.
Voordelen van Just-in-time in de bouw
Het toepassen van JIT in de bouw kan diverse voordelen opleveren. Het minimaliseert de hoeveelheid opgeslagen materiaal op de bouwplaats, wat leidt tot lagere opslagkosten en minder risico op schade of diefstal. Doordat materialen precies op tijd beschikbaar zijn, wordt wachttijd voor bouwvakkers verminderd, wat de productiviteit verhoogt. JIT draagt bij aan het verminderen van verspilling, zowel in materialen als in transportbewegingen, wat kan resulteren in lagere kosten en een verminderde CO2-uitstoot, met name in stedelijke gebieden. Het stroomlijnen van de materiaalstroom zorgt voor een efficiëntere workflow en kan helpen om projectplanningen beter na te leven.
Uitdagingen en risico's
Ondanks de voordelen brengt de Just-in-time methode in de bouw ook uitdagingen met zich mee. Het systeem is gevoelig voor verstoringen in de toeleveringsketen. Problemen bij een leverancier of tijdens transport kunnen direct leiden tot stilstand op de bouwplaats door gebrek aan materialen. Dit vereist een zeer nauwkeurige planning en betrouwbare partners. Onvoorziene omstandigheden, zoals vertragingen door weersomstandigheden of wijzigingen in het project, kunnen de strakke planning van JIT onder druk zetten. Een effectieve implementatie vraagt daarom om robuust supply chain management en goede communicatie om risico's te mitigeren.
Vergelijkbare termen
Lean bouwen
Gebruikte bronnen: