Insula
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een insula was in het klassieke Rome een appartementengebouw, voornamelijk bedoeld als huisvesting voor de middenklasse en lagere sociale klassen in stedelijke gebieden.
Omschrijving
Insulae waren kenmerkend voor Romeinse steden en boden huisvesting aan het grootste deel van de stedelijke bevolking. De naam 'insula', wat Latijn is voor 'eiland', verwijst waarschijnlijk naar het feit dat deze gebouwen als eilanden oprezen uit het stratenpatroon van de stad. Ze konden meerdere verdiepingen hoog zijn, soms tot wel vijf bouwlagen, en stonden dicht op elkaar met smalle straten ertussen. De begane grond van een insula werd vaak gebruikt voor winkels (tabernae) en werkplaatsen, terwijl de bovenliggende verdiepingen de woonruimtes bevatten. Deze appartementen waren doorgaans eenvoudig van aard en misten vaak basisvoorzieningen zoals stromend water en sanitaire installaties op de verdiepingen. Bewoners waren aangewezen op openbare toiletten en badhuizen.
Verschil met Domus
Naast insulae kende de Romeinse architectuur ook de domus, dit waren stadswoningen of villa's die bedoeld waren voor de rijkere bevolking. In tegenstelling tot de insula, die meerdere gezinnen huisvestte in appartementen, was een domus een ruimer huis voor één (rijke) familie, vaak met meer comfort en luxe voorzieningen.
Constructie en beperkingen
Insulae werden gebouwd om de hoge bevolkingsdichtheid in Romeinse steden op te vangen. Door de hoogte en de gebruikte materialen, waaronder soms hout voor de bovenste verdiepingen, waren branden een constant risico. Er waren overheidsmaatregelen, zoals hoogtelimieten ingesteld door keizers als Augustus en Nero, om de veiligheid te verbeteren. Ondanks deze beperkingen bleven insulae vaak overbevolkt en boden ze beperkt licht en comfort.
Vergelijkbare termen
Romeins woonblok
Gebruikte bronnen: